काठमाडौं । रामेछाप जिल्ला घर भई हाल काठमाडौंमा बस्दै आएका टिकाराम खड्काले रत्नपार्कको सडक छेउमा बसेर कपडा बेच्न थालेको ७ वर्ष भन्दा बढी भयो । उनले कपडा बेचेर महिनाको १० हजार रुपैयाँसम्म आम्दानी गर्छन् । सो रकमबाट उनको घर खर्च चल्छ ।

रत्नपार्कमा नै व्यापार गरी आम्दानी स्रोत जुटाउँदै आएका खड्काको व्यापार अहिले ठप्प छ । स्थानीय तहको निर्वाचन सुरु भएसँगै रत्नपार्कमा मानिसहरूको भिडभाड कम भएसँगै व्यापार नै नभएको उनको भनाइ छ ।

पछिल्लो समय महानगरपालिकाका नगर प्रहरी र ट्राफिक प्रहरीले सडक छेउमा बसेर काम गर्न रोक्न थालेपछि बिहान देखि बेलुकासम्म रत्नपार्क र न्यूरोड एरियामा खड्का पत्रपत्रिका बेच्छन् ।

‘एउटा पत्रिका बेचेबापत २ रुपैयाँ नाफा हुन्छ, दिनभर पत्रिका डुलाउँदा २ सय रुपैयाँको आम्दानी हुन्छ, नयाँ प्रविधिसँगै पत्रपत्रिकाको कुरा मोबाइलमा नै हेर्न मिल्ने भएकाले अहिले पत्रिका व्यापार हुन छाडेको छ,’ उनले भने ।

साँझको समयमा नगर प्रहरी र ट्राफिक प्रहरी घर फर्किए पछि बेलुका ६ बजेदेखि ८ बजेसम्म उनको कपडाको व्यापार सुरु हुन्छ । ‘पहिले यहाँ बसेर काम गर्दा कसैको रोकटोक थिएन, अहिले नगर प्रहरी र ट्राफिक प्रहरीले सडकमा नबस् भन्छन्, पेट पाल्नै पर्यो,’ उनले दुखेसो पोखे।

त्यति मात्रै होइन, खुला आकाशमुनि बसेर काम गर्नुपर्दा हावाहुरी वा पानीले पनि अवरोध गरेको उनले सुनाए । ‘कहिले नगर प्रहरीले धपाउँछ त कहिले हावाहुरी र पानीले,’ उनले भने ।

उनी दैनिक करिब दुई सयदेखि एक हजार रुपैयाँसम्म कमाउँछन् । छोरा छोरी पढाउने र श्रीमतीसँगै बस्दै आएका उनको यहीको कमाइबाट घरखर्च चलेको छ ।

उनी मात्र होइनन्, यस्तो सास्ती खेप्ने काठमाडौंका सडक छेउमा बसेर व्यापार गरेर आएका अन्य धेरै छन् ।

कोरोना भाइरस संक्रमण पछि व्यापारबाट हुने उनको कमाइ घटेको छ । यो अवस्थामा पनि काम गर्न रोकटोक गरिन थालेपछि उनीहरूले नेताप्रति आक्रोश पोखेका छन् ।

‘हामी जस्तो गरिबले सटर भाडामा लिए बस्न सक्दैनौं, काठमाडौंको महँगी हामी सबैलाई थाहा भएको नै कुरा हो, सडकको छेउमा बसेर काम गर्नु हाम्रो रहर हैन बाध्यता हो,’ उनले भने ।

यस्तै, आज भन्दा ७ वर्षअघि उच्च शिक्षाको अभिलाषाका साथ सिन्धुलीबाट काठमाडौं छिरेका थिए नारायण श्रेष्ठ । १० कक्षासम्म गाउँमा नै पढेका श्रेष्ठले उच्च शिक्षा हासिका लागि काठमाडौं आए ।

कलेजको महङ्गो शुल्क र घरको कमजोर आर्थिक अवस्थाको कारण उनी पढ्न सकेनन् । काठमाडौं आएपछि उनलाई दैनिकी चलाउन गाह्रो भयो । यस्तै समस्याको बीचमा कसैले सुनाइदियो–फुटपाथमा व्यापार गर्ने विकल्प ।
त्यसपछि उनी काठमाडौंको रत्नपार्कमा रेडियो, इयरफोन, चार्जर बेच्न लागे ।

‘त्यो समयमा ठुलो व्यापार गर्नको लागि मसँग पैसा थिएन, इलेक्ट्रिक सामान किन्न महङ्गो पर्दथ्यो, मैले ७ हजारबाट रत्नपार्कमा व्यापार सुरु गरँको हुँ,’ उनले सुनाए ।

‘काठमाडौं त आइयो, खान बस्नको लागि पैसाको आवश्यकता पूरा गर्न सक्ने आर्थिक अवस्था घरपरिवारको थिएन, अनि जागिर खोज्न थालेँ, जागिर पाइएन, अनि फुटपाथमा पेटी बेच्न लागेको हुँ,’ नारायणले भने ।

नभन्दै उनको कमाई राम्रो हुन थालेको उनी बताउँछन् । व्यापारबाट आएको पैसाले कोठा भाडा तिर्न र खानलाउन ठीक्क हुने उनी बताउँछन् । तर, कहिले काहीँ पैसा बच्यो भने घर पनि पठाउन थालेको उनले बताए ।

‘दिनको ३ सय त कमाई भइहाल्छ नि, महिनामा ४० हजार रुपैयाँ बचाउँछु, महानगर आएर बेलाबेलामा हामीलाई लखेट्छ, त्यसरी लखेटेपछि अर्को ठाउँमा गएर फेरि व्यापार गर्छु’ उनले भने ।

निर्वाचनसँगै उनको व्यापार पनि घटेको छ । ७ हजारबाट सुरु गरेका काम अहिले एक लाख रुपैयाँको बनाएका छन् ।

टिकाराम र नारायण जस्ता अधिकांश फुटपाथ व्यवसायीहरू निर्वाचनले समस्या परेको बताउँछन् । उनीहरू यसअघि दैनिक रूपमा कमाइ हुने भएपनि अहिले निर्वाचनको कारण कमाइ ठप्प भएको र गुजारा गर्न पनि समस्या भएको गुनासो गर्छन् ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

नर्सिङ संघ निवार्चनमा चन्द्रकला शर्माको समूहको उम्मेदवारी घोषणा, यस्ता छन् २८ बुँदे प्रतिबद्धता

नेपाल चीन बिजनेस समिट : क्रेडिट रेटिङपछि ढुक्क भएर लगानी गर्ने वातावरण तयार

माथिल्लो तामाकोशीबाट पुस १० भित्र विद्युत् उत्पादन गर्ने तालिका तय

पाँचदिने भक्तपुर महोत्सव मंसिर २८ देखि सुरु, झण्डै सय स्टल रहने

राष्ट्रिय जीवन बिमा कम्पनीले लेखापरीक्षण नगरेकोमा अर्थमन्त्री पौडेलको तीव्र असन्तुष्ट

टोकियोमा सरकारी कर्मचारीका लागि हप्तामा ३ दिन बिदा दिने प्रस्ताव