काठमाडौं । के विद्यार्थी कलेजमा खाना कसरी पकाउने, बारीमा कसरी काम गर्ने भन्नेबारे सिक्न चाहन्छन् ? धेरैको उत्तर आउँछ-अहँ !

कलेजमा त पढ्न पो जाने हो नि । तर, कतिपय यस्ता कलेज छन् जहाँ किताबमा भएका कुरालाई सिकाउने मात्र होइन, सिकेका कुरालाई व्यवहारमा कसरी लागु गर्ने भन्नेबारे पनि सिकाइन्छ ।

कलेजमा विद्यार्थीहरू आफैं तरकारी, फलफूल रोप्छन् र आफैं पकाउन सिक्छन् । यस्तै एउटा कलेज हो- ग्लोबल एकेडमी अफ टुरिज्म एन्ड हस्पिटालिटी एजुकेसन (गेट कलेज) ।

यो कलेजभित्र विद्यार्थी खेल्ने ठाउँमात्र होइन, काम गर्ने ठाउँ पनि छ । जहाँ कफी गार्डेन र किचेन गार्डेन पनि छ । यो कलेज काठमाडौंस्थित बूढानीलकण्ठ मण्डिखाटारमा छ । त्यहाँ विद्यार्थीले कक्षामा पढ्नेमात्र होइन आफैं विद्यालयको गार्डेनमा गएर काम पनि गर्छन् ।

हस्पिटालिटी म्यानेजमेन्टको पढाइ भन्ने बित्तिकै खानाका विभिन्न परिकार पकाउन सिक्ने सिपलाई जोड दिएको पाइन्छ । तर, यो कलेजमा विद्यार्थीले बोटविरुवा लगाउँछन् र त्यसबाट उत्पादन भएको फलको खानेकुरा पकाउँछन् ।

कलेजको गेटबाट भित्र पस्ने बित्तिकै कलेजको प्रांगणमा रहेका कफीका बोटहरूले कलेजलाई थप आकर्षण बनाएको छ । लटरम्म फलेका कफी र अरू बोटविरुवाले कलेज हरियाली छ । बगैंचामा फलेको फूलहरूको सुन्दरता उस्तै । विद्यार्थी आफैंले कलेजको कफीसपमा गएर कफी कसरी बनाउने भन्नेबारे सिक्छन् ।

कफी दुई प्रकारका हुन्छन् । एउटा अरबीका र अर्को रगुस्था । रगुस्था तल्लो उचाइ (लोअर अल्टिच्युड) मा फल्छ भने अरबीका उच्च उचाइ (हायर अल्टिच्युड) मा फल्छ । गेट कलेजमा भएको कफी अरबीका हो जो अहिले फलेर लटरम्म भएको छ ।

कलेजमा फलेको कफीलाई विद्यार्थी आफैं कसरी प्रयोगमा ल्याउने, कफी कसरी बनाउने भन्नेबारे सिक्छन् । यसका लागि कलेजमै दुईवटा कफीसप रहेको विद्यार्थी राेहित गैरेले बताए । जहाँ विद्यार्थी आफैंले कफी बनाउने गर्छन् ।

एक सयदेखि एक सय ५० विद्यार्थी र शिक्षकले त्यही खाने गर्छन् । कलेजमा किचन गार्डेन पनि छ जहाँ लेमनग्रास, आरु, अम्बालगायत स-साना प्लान्टहरू रोपिएका छन् । कलेजको वातावरण सुन्दर होस् र यसले मनमोहक बनाओस् भनेर फूलहरू पनि रोपेको कलेजका विद्यार्थी समित मुडभरी बताउँछन् ।

विद्यार्थीलाई किताबी ज्ञानसँगै व्यवहारिक ज्ञान सिकाइरहेको यो कलेज सन २००७ मा स्थापना भएको हो । यो कलेजले मुख्यतया तीनवटा संस्थासँग सहकार्य गरेर कार्यक्रम सञ्चालान गरिरहेको छ ।

हस्पिटालिटी क्षेत्रकै उत्कृष्ट शैक्षिक संस्था स्वीजरल्याण्डको इएचएलबाट सम्बन्धन प्राप्त यो कलेज हस्पिटालिटी क्षेत्रमा अन्तर्राष्ट्रिय अवार्ड पाउने नेपालको पहिलो शैक्षिक संस्था हो ।

यसले स्वीजरल्याण्डको इएचएल विश्वविद्यालय, काठमाडौं विश्वविद्यालय र अस्ट्रेलियाको स्वीस होटेल एसोसिएसनसँग सहकार्य गरेर कार्यक्रम सञ्चालन गरेको छ ।

कलेजका प्रबन्ध निर्देशक खेम लकाइ नेपालमा जहिले पनि राम्रो विश्वविद्यालय भएन, कलेज भएन भन्ने गुनासो सुनिरहेकाले किन राम्रो बनाउन सकिँदैन भन्ने हेतुले कलेज सञ्चालनमा ल्याएको बताउँछन् । उनी भन्छन्,‘केही फरक गर्नुपर्छ र गर्न सक्छौँ भन्ने हाम्रो उद्देश्य हो, त्यही अनुसारको शिक्षा दिन हामी प्रयास पनि गरिरहेका छौँ । ’

गेट कलेजमा पढेका सबै विद्यार्थी विदेश जान पाउँदैनन् । र, जान पर्दैन पनि । निर्देशक लकाइ उनीहरूले गर्न खोजेको काम नेपालमै कसरी उपलब्ध गराउने भन्ने बारेमा कलेज लागेको बताउँछन् ।

याे स्वीसको गरेर सिक्ने (लर्निङ बाइ डुइङ) फेलोसिफी हो । ‘हामी जे पढाउँछौ त्यो सँगसँगै काम पनि गराउँछौँ,’ उनी भन्छन्, ‘काम र अध्ययन सँगसँगै गर्ने कुरामा यो कलेज अब्बल छ । ’

यस कलेजमा चार वर्षे कोर्ससँगै सीटीइभीटीसँग आबद्ध भएका छोटो कोर्सहरू पनि पढाइ हुन्छ । यस्तै अन्य ७ महिना, ९ महिनाका कोर्स पनि सञ्चालन हुन्छन् भने कलेजले एक्सचेन्ज कार्यक्रम पनि गरेको छ । जसमा विभिन्न देशबाट विद्यार्थी ल्याउने र त्यहाँ विद्यार्थीलाई विभिन्न देश पठाउने गरिन्छ ।

नेपालको शिक्षा प्रणालीमा एउट विद्यार्थीले ब्याचलर्स कोर्स पूरा गर्न चार वर्ष लाग्छ । त्यसपछि बल्ल काम खोज्ने क्रम सुरु हुन्छ । निर्देशक लकाइ अब यो प्रणाली बिस्तारै हट्दै जाने बताउँछन् । ‘संसारमा द्रुत विकास भइरहेको बेला चार वर्षमा धेरै कुरा परिवर्तन भइसकेको हुन्छ,’ उनी थप्छन्, ‘अहिलेको विद्यार्थीको आवश्यक्ता भनेको काम गर्दै पढ्दै गर्ने हो, जो हामीले गर्दै आइरहेका छौँ । ’

छोटा कोर्स

यो कलेजमा चार वर्षे कोर्समात्र हाेइन केही समय पढेर अभ्यास गर्ने छोटा कोर्स पनि सञ्चालनमा छन् । जसले छोटो समयमा पनि सीप सिकेर प्रयोगमा ल्याउन सक्छन् ।

अहिले नेपाली युवा स्वदेशभन्दा बढी विदेशमा छन् । उनीहरूले सीप सिकेर जाँदा सहज हुने निर्देशक लकाइ बताउँछन् । कतिपय यस्ता विद्यार्थीहरू आउँछन् जो केही महिना पढेर, सिकेर विदेशमा काम गर्न चाहन्छन् उनीहरूका लागि यस्ता कोर्सहरू पनि पढाउने गरेको कलेजले जनाएको छ ।

केही महिनाभित्र जुन विद्यार्थीलाई सेफ बन्नु छ उनीहरू सुरुमै त्यही कुराहरू पढ्छन् । जुन ९ महिनामै पढेर सकिन्छ । निर्देशक लकाइ यस्ता कोर्स पढेर गएका विद्यार्थी अन्तर्राष्ट्रिय होटेलको टप सेफ बनेको बताउँछन् ।

निर्देशक लकाइका अनुसार यो कलेजले सबैभन्दा फोकस गरेको भनेको एक्सप्रेन्स लर्निङ हो । यसमा नयाँ आविष्कार गरेको कुरा नभइ यो सधै पढिरहेको कुरा हो । अब मान्छेले सूचनाका लागि बुद्धिमान मान्छे छनोट गर्नुपर्देन ।

आफूलाई चाहिने सूचना खोज्न जान्यो भने जस्तोसुकै कुरा पनि उपलब्ध गर्न सक्छ । उसले जसरी सूचना उपलब्ध गर्न सक्छ त्यसैगरी अनुभव गर्न सक्दैन । अनुभव आफैले नगरी थाह नहुने निर्देशक लकाइ बताउँछन् ।

सिक्ने अनुभव (एक्सप्रेन्स लर्निङ) मा विद्यार्थीले जे सिके त्यो कुरा गर्न पनि पाए भने मात्र त्यो प्रभावकारी शिक्षा हुन्छ । कफीको बारेमा जतिसुकै थेउरी पढे पनि मेसिन खोलेर कफी बनाउन जानेन भने सिकाइ अधुरो हुने उनकाे तर्क छ ।

यो कलेजले यस्तै अधुरा शिक्षालाई पूरा गर्न सिकाउँदै विद्यार्थीलाई अनुभव गराउने काम गरिरहेको छ । त्यहाँका विद्यार्थी किचनमा आफै पकाउने, सफा गर्ने गर्छन् । लकाइ यो सिकाइ र अनुभवको ठूलो पार्ट रहेको बताउँछन् ।

अहिलेका पुस्तामा वातावरण अथवा अर्थले दिने सबैभन्दा ठूलो कुराकाे चेतनामा ग्याप देखिन्छ । पढेलेखेका विद्यार्थीले जागिर मात्र गर्ने र श्रम गर्न नहुने भन्ने धेरै भएकाे उनी बताउँछन् ।

निर्देशक लकाइ नेपालमा धेरै ठूलो खेतीयाेग्य जमिन खाली भएकाे बताउँछन् । यहँ अथाह सम्भावना छ तर पढेको मान्छेले माटो नछुने भन्ने चलन नै दुर्भाग्य भएको बताउँछन् । यही दुर्भाग्यले मान्छे अपूर्ण भइरहेको उनको तर्क छ ।

नेपालमा प्रकृतिले दिएका धेरै कुराहरू छन् । यसलाई जोगाएर पर्यटन कसरी विकास गर्ने भन्नेबारेमा कलेज चिन्तित रहेको उनले बताए ।

शिक्षाको परिभाषा नै फरक

२१औं शताब्दीमा शिक्षाको परिभाषा फरक भइसकेको छ । अहिले एआइ, टेक्नोलोजीको जमाना छ । अब मान्छेले ज्ञान ग्रहण गर्ने कुरा सजिलो भइसकेको उनी बताउँछन् ।

प्रबन्ध निर्देशक लकाइ मेसिनले गर्न नसक्ने कुरामा मात्र अबकाे शिक्षा रहेको बताउँछन् । अहिले व्यवहारिक शिक्षा बारेमा ज्ञान दिनु सक्ने हाे भने चार घण्टाको लेक्चर सुनेर बस्नु नपर्ने उनकाे भनाइ छ ।

विद्धवानहरूले लेखेर राखेको सामग्री आफैं अध्ययन गर्न सकिन्छ । तर,प्राविधिक तथा व्यवसायिक शिक्षाको बजार भने कहिले समापन हुँदैन । अब १० वर्ष फेजआउट नहुने स्कील के हो त ? भनेर पढ्नु उपयुक्त हुने लकाइ बताउँछन् ।

अध्ययन वास्तविकता हो । त्यसैले शिक्षा ग्रहण गर्दा सर्टकटभन्दा दीर्घकालीन सोच राखेर गर्दा नै हित हुने उनकाे भनाइ छ ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

रोजगारी र आत्मनिर्भरता शिक्षातर्फ अघि बढिनेछ : प्रधानमन्त्री ओली

चार दशकपछि हवाई उडानसँग जोडिँदै टिकापुर, तारा एयरले ९ हजार भाडामा सेवा दिने

बढ्यो मस्कको सम्पत्ति, ४०० अर्ब डलर पार गर्ने पहिलो व्यक्ति

अन्तर बैंक ब्याजदर ह्वात्तै घट्यो, पौने ७ खर्ब लगानीयोग्य रकम

यस्तो छ देशको पछिल्लो समयको आर्थिक अवस्था

४ महिनामा ५ खर्ब २१ अर्ब रेमिट्यान्स भित्रियो