काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकले आर्थिक वर्ष २०८१÷८२ को मौद्रिक नीति पास गर्नका लागि राष्ट्र बैंकमै सञ्चालक समितिको बैठक बसिरहेको छ । राष्ट्र बैंकले बिहान ८ बजेका लागि डाकेको बैठक निर्धारित समयभन्दा केही अबेर सञ्चालन भएको थियो । अहिले पनि बैठक जारी नै छ ।

बैठक सकिएपछि सबै सञ्चालकले राष्ट्र बैंकमै दिवाभोज गर्ने कार्यक्रम छ । त्यसपछि मौद्रिक नीति सार्वजनिक हुनेछ । गत शुक्रबार नै मौद्रिक नीति सार्वजनिक हुने भनिएपनि प्रधानमन्त्रीका आर्थिक सल्लाहकार डा. युवराज खतिवडाको कारण सार्वजनिक हुन सकेन ।

त्यसैले आज मौद्रिक नीति सार्वजनिक हुँदैछ । यो मौद्रिक नीति यस्तो हो जुन गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीको जीवनसँग ठोक्किदैछ । उनले वाहीवाही पाउने वा आलोचित बन्ने भन्ने विषय गभर्नर अधिकारीमै निहित छ । त्यसको पुष्टि र प्रमाणित उनले आजको मौद्रिक नीमिार्फत् गर्दैछन् ।

त्यसैले पनि यस पटकको मौद्रिक नीतिलाई धेरैले चासोका साथ हेरेका छन् । गभर्नर अधिकारीको कार्यकालको अन्तिम मौद्रिक नीति भएकोले पनि उनले आफू आलोचित र विवादित बन्ने मौद्रिक नीति ल्याउने छैनन् भन्ने विश्वास धेरैको छ ।

उनले सकेसम्म सबैलाई रिझाउने प्रयत्न मौद्रिक नीतिमार्फत् गर्नेछन् । आफ्नो कार्यकाल सफल भएको प्रमाणित पनि यही मौद्रिक नीतिबाट देखाउनु पर्ने भएकोले पनि यो मौद्रिक नीतिले बजार चलायमान बनाउनु पर्ने दबाब उनीमाथि छ ।

विगतमा मौद्रिक नीतिमा मान्छेहरुको खासै चासो हुन्थेन । जब कोरोनाकालमा सुस्त बनेको बजार चलायमान बनाउन बजेटले कुनै अपेक्षाकृत नीति तथा कार्यक्रम ल्याएन । र, त्यो आँट मौद्रिक नीतिमार्फत् गभर्नरले गरे । त्यसपछि सबैको ध्यान बजेटभन्दा मौद्रिक नीतिमा केन्द्रीत हुन थाल्यो । काबुल भनेर चिनिएका तत्कालीन अर्थमन्त्री डा. युवराज खतिवडालाई फ्लप गर्दै गभर्नर अधिकारीले आफ्नो अब्बलता मौद्रिक नीतिमार्फत् प्रर्दशन गरेका थिए । अधिकारीले कार्यकालको पहिलो मौद्रिक नीति खुकुलो र बजार रिझाउने किसिमको ल्याएपछि धेरैको आस, अपेक्षा र निर्भरता राष्ट्र बैंकमाथि नै हुन थालेको छ ।

गभर्नर अधिकारी सेयरधितो कर्जामा तोकिएको सीमाले मात्रै अहिलेसम्म आलोचित बन्दै आएका छन् । त्यो पनि लगानीकर्ताबाट उनी आलोचित बने । सेयरधितो कर्जामा लगाएको सीमा उनले अहिलेसम्म हटाएका छैनन् । उनले आफूलाई सही सावित मात्रै बनाउन खोजका छैनन्, आफ्नो नीति सही थियो भन्ने प्रमाणित पनि यो मौद्रिक नीतिमार्फत् गराउनु पर्नेछ । त्यसैले पनि उनी अहिलेसम्म सो नीतिबाट पछि हटेका छैनन् । अन्य नीतिगत व्यवस्थामा भने उनले सन्तोषजनक ‘रेस्पोन्स’ पाएका छन् । व्यवसायीबाट केही आलोचित भने उनी चालु पुँजी कर्जा मार्गदर्शनबाट बने । तर, त्यसलार्ई पनि संशोधन गरेपछि व्यवसायीको आवाज पनि बन्द भएको छ ।

महाप्रसाद अधिकारी नेपाल राष्ट्र बैंकको गभर्नर भएर विवादित बने, राम्रो काम गर्न सकेनन् भन्ने भाष्य उनले सिर्जना गरेनन् । बरु अब्बल गभर्नरको छवि उनले निर्माण गरेका छन् । मौद्रिक नीतिले मुद्रा प्रदाय, कर्जा र व्याजदरको व्यवस्थापन, बजार चलायमान र वाह्य क्षेत्रको सुधारमा उनले प्रशंसनीय काम गरेका छन् । यसको थप पुष्टि उनले आजको मौद्रिक नीति मार्फत् गर्नु पर्नेछ ।

उनले आफ्नो कार्यकालमा गरेको राम्रो काम भनेको राष्ट्र बैंकको स्वायत्ता हनन् हुन नदिनु हो । तत्कालीन शेरबहादुर देउवा नेतृत्वको सरकारले अधिकारीलाई निलम्बन गरेपनि उनी अदालत पुगे । तत्कालीन अर्थमन्त्री जनार्दन शर्मासँगको व्यक्तिगत इगोको कारण निलम्बनमा पर्नु परेपछि उनी अदालत पुगेका थिए । पछि अदालतले उनलाई राष्ट्र बैंकमै फर्कायो । गभर्नर अधिकारीको यो आँटलाई धेरैले प्रशंसा पनि गर्ने गरेका छन् ।

गभर्नर अधिकारीको कार्यकाल आगामी चैतमा सकिँदैछ । उसो त उनले दोहोरिने इच्छा देखाएका छन् । तर, कार्यकाल दोहोर्याउनका लागि पनि उनले यस मौद्रिक नीतिबाट आफू सफल भएको प्रमाणित गर्नु पर्नेछ । बजार र सरकारलाई पनि विश्वास दिलाउन सक्नु पर्नेछ । त्यसैले आफूलाई सफल बनाउने वा असफल, विवादित बनाउने वा वाहीवाहीको पात्र बन्ने यसको सतप्रतिशत हात उनै गभर्नर अधिकारीमा छ ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

बैंकिङ क्षेत्रमा थपिए कर्जाका १९ हजार नयाँ ग्राहक, कहाँ गए विकास बैंकका १ हजार ४३१ ऋणी ?

एआई सञ्चालन गर्ने डेटा सेन्टरहरूले सिंगो सहरभन्दा बढी विद्युत् प्रयोग गर्नसक्ने, यस्तो छ योजना

मितेरी डेभलपमेन्ट बैंकको १० प्रतिशत लाभांश घोषणा

नोट वितरण ७५ प्रतिशतले बढ्यो, नीतिमा मात्र सीमित डिजिटल कारोबार

सिटिजन्स बैंकको कम्पनी सचिवमा प्रमेश राज कायस्थ, बैंकिङ क्षेत्रमा १४ वर्षको अनुभव

११० रुपैयाँमै एनएमबि बैंकको सेयर किन्ने मौका, कम्तिमा ५ हजार कित्ता खरिद गर्नुपर्ने