२०८१ साउन १५ गते ११:२६ राधिका आचार्य
काठमाडौं । पछिल्लो समय बढ्दै गइरहेको सेयर बजारले लगानीकर्ता हौसिएका छन् । मौद्रिक नीतिमार्फत् सेयर बजार लक्षित केही खुकुलो नीति राष्ट्र बैंकले अगाडि सारेपछि सेयर बजार निरन्तर उकालो यात्रामा छ । यसले लगानीकर्तामा खुसी ल्याइरहेको छ । उनीहरू अब सेयर बजारले नयाँ रेकर्ड कायम गर्ने बताइरहेका छन् ।
चालु आर्थिक वर्ष २०८१/८२ को मौद्रिक नीति सार्वजनिक गर्दै गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुले मार्जिन प्रकृतिको सेयर धितोमा प्रवाह गर्ने कर्जाको विद्यमान अधिकतम २० करोड रूपैयाँको सीमा खारेज गरिने बताए । मार्जिन ट्रेडिङ सहज र व्यवस्थित हुन नसकिरहेको परिस्थितिमा पुँजी बजारमा लगानी गर्ने मुख्य उद्देश्यले स्थापना भएका संस्थागत लगानीकर्ताहरूका लागि यस्तो व्यवस्था लागु भएको हो । तर, व्यक्तिगत सेयर कर्जाको सीमा भने १५ करोड रुपैयाँ यथावत रहेको छ ।
त्यस्तै राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिमार्फत बैंकहरूले असल कर्जामा गर्नुपर्ने प्रोभिजनिङ १.२० बाट घटाएर १.१० प्रतिशतमा झारेको छ । त्यस्तै, बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूको २०८१ असार मसान्तसम्म पाकेको ब्याज २०८१ साउन मसान्तसम्म प्राप्त भएमा त्यस्तो रकमलाई आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा आम्दानीमा गणना गर्न पाउने व्यवस्था गरेको छ ।
राष्ट्र बैंकले लिएको यी नीतिहरूका कारण अब सेयर बजार क्रमश सुधारको बाटोमा रहेको र निरन्तर बढ्ने सेयर लगानीकर्ताहरूले बताएका छन् । लगानीकर्ता तारा फुलेलका अनुसार हाल बैंकहरूमा पैसा थुप्रिएको, अर्थतन्त्र चलायमान भएको, राष्ट्र बैंकले लिएको दरिलो नीति खुकुलो बनाउँदै गएकोले अब क्रमश: सेयर बजार सुधारको बाटोमा रहेको उनी बताउँछन् ।
‘अहिले जुन किसिमले दुई ठूला दल मिलेर सरकार बनेको छ, राष्ट्र बैंकले लिएको दरिलो नीतिलाई क्रमश खुकुलो बनाउँदै लगेको छ, बजार पनि चलायमान बन्दै गएको छ र बैंकहरूमा पैसा पनि थुप्रिएको छ । यी सबैकुरालाई नियाल्दा अब सेयर बजार केही समय निरन्तर बढ्ने देखिन्छ,’ उनी भन्छन्, ‘लगानीकर्ताहरूमा आशा पलाएको छ त्यसैले अब सेयर बजारले छिट्टै नयाँ रेकर्ड बनाउँछ ।’
सबै कुराहरूले गर्दा लगानीकर्तामा आशा पलाएको भन्दै अब सेयर बजार छिट्टै ३२ सय पार गरेर नयाँ रेकर्ड बनाउँने उनी बताउँछन् ।
लगानीकर्ता छोटेलाल रौनीयार पनि सेयर बजार अब छिट्टै ३२ सय बिन्दु पार गरेर नयाँ रेकर्ड बनाउने बाटोमा रहेको बताउँछन् ।
‘सेयर बजार केही हदसम्म सुधारको बाटोमा आइसकेको थियो, राष्ट्र बैंकको नीतिको पर्खाइमा मात्रै थियो, मौद्रिक नीतिमार्फत खुकुलो नीति लिएसँगै अब करिब ३ बर्ष निरन्तर ओरालो यात्रामा रहेको सेयर बजार उकालो लाग्छ,’ उनी भन्छन्, ‘रेकर्ड भनेको ब्रेक गर्नको लागि हो अहिलेको बजारले पहिलेको रेकर्ड ब्रेक गरेर नयाँ रेकर्ड कायम गर्छ ।’
अहिले बैंकहरूमा पैसा थुप्रिएको छ, जुन पैसा बजारसम्म ल्याउन बैंकहरूलाई सकस परिरहेको अवस्था रहेको उनी बताउँछन् । ‘अहिले बजार बढ्नको लागि सबै कुराहरूको तालमेल मिलेको छ, त्यसैले पनि बजारले नयाँ रेकर्ड राख्नेमा विश्वस्त छौं,’ उनी भन्छन्, ‘सगरमाथा चढ्न भनेर हिडेको मान्छे कुदेर गयो भने पुग्दैन । तर, बेस क्याम्पमा बस्दै गयो भने केही ढिलो पुगिएला । तर, अवश्य पुगिन्छ सेयर बजार पनि त्यस्तै हो । बिचमा केही करेक्शन होला । तर, अब बजार उकालो यात्रामा जान्छ ।’
सेयर बजारले रातारात नयाँ रेकर्ड नबनाउने भएपनि ढिलोचाँडो ३२ सय पार गर्दै नयाँ रेकर्ड कायम गर्ने उनी बताउँछन् । मौद्रिक नीति मार्फत सेयर बजारमा सुधारको बाटो लिएसँगै केहीदिन यता सेयर बजार निरन्तर बढिरहेको छ ।
संस्थागत लगानीकर्ताले नाफा कमाउँदा त्यसबाट सरकारले ३० प्रतिशत कर पाउने भएकाले संस्थागत लगानीकर्ताले पाउने कर्जाको सीमा हटाइएको राष्ट्र बैंकको भनाइ छ ।
राष्ट्र बैंकले लिएको यस किसिमको नीतिले धितोपत्र बजारमा सकारात्मक पार्ने लगानीकर्ताको भनाइ छ । त्यस्तै व्यक्तिहरूले पनि कम्पनी दर्ता गरी संस्थागत रुपमा लगानी गर्न सक्ने भएकाले यसलाई पनि सकारात्मक रुपमा लिइएको लगानीकर्ता बताउँछन् ।
बैंकबाट कर्जा लिएर सेयर बजारमा लगानी गर्ने उद्देश्यसहित खुलेका संस्थागत लगानीकर्ता कति छन् र उनीहरुले कति रकम कर्जा लिएका छन् भन्ने यकिन तथ्याङ्क नेपाल राष्ट्र बैंकसँग छैन । नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार गत जेठ मसान्तसम्ममा मार्जिन प्रकृतिको कर्जा ८७ अर्ब ११ करोड रुपैयाँ छ । जुन एक वर्षअघिको तुलनामा २४ प्रतिशतले कम हो । तर, यस्तो कर्जा व्यक्तिको नाममा कति छ र संस्थागत कर्जा कति छ भनेर वर्गिकरण नभएको राष्ट्र बैंकले बताएको छ ।
बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुको २०८१ असार मसान्तसम्मको अवधिमा पाकेको ब्याज २०८१ साउन मसान्तसम्ममा प्राप्त भएमा विद्यमान लेखामानको अधीनमा रही त्यस्तो रकमलाई आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा आम्दानी बाँध्न पाउने व्यवस्था गरिने मौद्रिक नीतिमा उल्लेख छ । यो व्यवस्थाले बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट सेयरधनीले पाउने लाभांश बढ्न मद्दत पुग्ने र बैंकहरूको सेयर मूल्य बढ्न योगदान पुग्ने देखिएको छ ।
सार्वजनिक मौद्रिक नीतिले लघुवित्त संस्थाहरूले लिन पाउने अधिकतम ब्याजदर १५ प्रतिशतमा पुनरावलोकन गर्ने भनेको छ । राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिमार्फत सेयर धितो कर्जा गणनाको विधिलाई पनि यथावत राखेको छ ।
यी धेरै नयाँ व्यवस्थाले सेयर बजारलाई राहात मिलेको छ । अब सेयर बजारले छिट्टै नयाँ उचाइ हासिल गर्नेमा लगानीकर्ता विश्वस्त छन् ।
Copyright © 2024 Bikash Media Pvt. Ltd.