काठमाडौं । अमेरिकी अनुसन्धान कम्पनी हिन्डनबर्ग रिसर्चले आफ्नो एक प्रतिवेदनमा भारतको धितोपत्र बजार नियामकका वर्तमान अध्यक्ष माधवी पुरी बुच र उनका श्रीमान धवल बुचमाथि आर्थिक अनियमितता गरेको आरोप लगाएको छ ।

भारतको व्यापार र वित्तीय बजारमा कथित वित्तीय अनियमितताहरूमा पछिल्लो १८ महिनामा जारी गरिएको यो दोस्रो रिपोर्ट हो ।

यसअघि जनवरी २०२३ मा यसले भारतको प्रमुख औद्योगिक घराना अदानी समूहको बारेमा एक रिपोर्ट जारी गरेर हलचल मच्चाएको थियो ।

हिन्डनबर्ग रिसर्च भनेको के हो ? यसले के गर्छ ? र यसले अदानी समूहलाई कति नोक्सान पुर्‍यायो ?

हिन्डनबर्ग रिसर्च एक अमेरिकी अनुसन्धान कम्पनी हो । यसको सुरुवात नेट एन्डरसन नामक अमेरिकी नागरिकले गरेका थिए ।

कम्पनीले फरेन्सिक वित्त अनुसन्धान, वित्तीय अनियमितता, अनैतिक व्यापार अभ्यास र गोप्य वित्तीय मामिला र लेनदेनको अनुसन्धान र विश्लेषण गर्दछ ।

कम्पनीको काम र यसको दाबी

सर्ट सेलिङ पनि कम्पनीको एक प्रमुख गतिविधि हो । यसले आफ्नो रिपोर्टहरूमार्फत कम्पनीहरूमा आफ्नो पोजिसन बनाउँछ । यसले केही कम्पनीको बजार मूल्य घट्न सक्छ भनेर थाहा पाउन सक्छ ।

कम्पनीका संस्थापक नेट एन्डरसनले आफूलाई एक एक्टिभिस्ट सर्ट सेलरका रूपमा वर्णन गर्छन् ।

हिन्डनबर्ग रिसर्चले २०१७ देखि काम गरिरहेको छ र यसले हालसम्म १६ वटा यस्ता प्रतिवेदनहरू सार्वजनिक गरेको छ, जसमा यसले अमेरिकाको सेक्युरिटीज एण्ड एक्सचेन्ज कमिसन बाहेक भारत र विदेशका कम्पनीहरूमा अवैध लेनदेन र वित्तीय अनियमितताको पर्दाफास भएको दाबी गरेको छ ।

हिन्डनबर्ग रिसर्चले अफिरिया, पर्शिङ गोल्ड, निकोला र केही अन्य चर्चित कम्पनीहरूमा वित्तीय अनियमितताहरू उजागर गरेको दाबी गरेको छ ।

भारतमा मच्चायो हलचल

यो भारतमा तब चर्चामा आयो जब यसले २४ जनवरी २०२३ मा देशको अग्रणी औद्योगिक घराना अडानी समूहविरुद्ध एक रिपोर्ट जारी गर्यो ।

रिपोर्टमा भनिएको छ, ‘अडानी समूहका मालिक गौतम अडानीले आफ्नो सात सूचीबद्ध कम्पनीहरूको सेयर हेरफेर गरेर २०२० देखि १ सय अर्ब डलर कमाए ।’

प्रतिवेदनमा गौतम अडानीका भाइ विनोद अडानीमाथि पनि गम्भीर आरोप लगाइएको थियो र उनले ३७ सेल कम्पनीहरू चलाउने गरेको उल्लेख गरिएको थियो, जसलाई मनी लान्ड्रिङमा प्रयोग गरिएको थियो ।

यसले कसरी अडानी समूहलाई घाटा पुर्‍यायो ?

यो प्रतिवेदनपछि अडानी समूहका कम्पनीहरूले १५० अर्ब डलर घाटा बेहोरेका छन् । प्रतिवेदन आएको एक महिनाभित्र अडानीको कुल सम्पत्ति ८० अर्ब डलर अर्थात् ६६ अर्ब ३० करोड रुपैयाँले घटेको थियो ।

हिन्डनबर्गबाट प्रतिवेदन आएको १० दिनभित्र उनी धनी व्यक्तिहरूको शीर्ष २० सूचीबाट बाहिर थिए । यस बाहेक गौतम अडानीले कम्पनीको २० हजार करोडको एफपीओ पनि रद्द गर्नु परेको थियो । कम्पनीले ठूलो घाटा बेहोरेको थियो ।

यो प्रतिवेदनले भारतीय राजनीतिकमा हलचल मच्चिएको थियो । कम्पनीको कथित आर्थिक अनियमितताबारे संसदमा प्रश्न उठेको थियो । मुद्दा सर्वोच्च अदालतसम्म पुगेको थियो ।

३ जनवरी २०२४ मा भारतका प्रधानन्यायाधीश डीवाई चन्द्रचुडको नेतृत्वमा रहेको सर्वोच्च अदालतको तीन न्यायाधीशको इजलासले हिन्डनबर्गले अडानी समूहको विरुद्धमा लगाएको आरोपहरूको छानबिन गर्न विशेष अनुसन्धान टोली (एसआईटी) वा केन्द्रीय अनुसन्धान ब्यूरो (सीबीआई) गठन गरी हस्तान्तरण गर्ने अनुरोध खारेज गर्‍यो ।

अदालतले पुँजी बजारको नियामक संस्था सेक्युरिटीज एण्ड एक्सचेन्ज बोर्ड अफ इन्डिया (सेबी) माथि विश्वास व्यक्त गरेको छ ।

सर्वोच्चको निर्णयपछि गौतम अडानीले एक्स (पहिले ट्विटर) मा पोस्ट गरेका थिए, ‘सर्वोच्च अदालतको फैसलाले सत्यको जित भएको देखाउँछ… हामीसँग उभिनेहरूप्रति म आभारी छु, भारतको विकास कथामा हाम्रो विनम्र योगदान जारी रहनेछ ।’

आफ्नो बारेमा के भन्छ हिन्डनबर्ग ?

हिन्डनबर्ग रिसर्च कम्पनीले आफ्नो प्रतिवेदन र अन्य प्रकारका कारबाहीका कारण धेरै कम्पनीको सेयर घटाएको दाबी गरेको छ । अडानीभन्दा पहिले हिन्डनबर्गको नाम जोडिएको ठूलो कम्पनी ट्रक कम्पनी निकोला थियो । यो मुद्दा अदालतमा पुगेपछि निकोला कम्पनीका संस्थापक दोषी ठहर भए ।

ब्लूमबर्गको प्रतिवेदनअनुसार हिन्डनबर्गले सन् २०२० देखि हालसम्मका ३० कम्पनीको अनुसन्धान प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको छ र प्रतिवेदन सार्वजनिक भएको भोलिपल्टै सो कम्पनीको सेयर औसत १५ प्रतिशतले घटेको छ ।

आगामी ६ महिनामा यी कम्पनीको सेयर औसत २६ प्रतिशतभन्दा बढीले घटेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

हिन्डनबर्ग नाम कहाँबाट आयो ?

वर्ष १९३७ मा हिटलरले जर्मनीमा शासन गरे। यस अवधिमा त्यहाँ एक हवाई जहाज थियो । तयसको नाम थियो– ‘हिन्डनबर्ग एयरशिप’ ।

नाजी युगको गवाही दिने हवाई जहाजको पछाडि स्वस्तिक थियो । अमेरिकाको न्यु जर्सीमा जमिनबाट यो एयरशिप हेरिरहेका मानिसहरूले केही अनौठो देखे ।

त्यहाँ ठूलो विस्फोट भयो र आकाशमा देखिने हिन्डनबर्ग एयरशिपमा आगो लाग्यो । मान्छे चिच्याएको आवाज सुनिन थाल्यो । हवाईजहाज जमिनमा खस्यो । ३० सेकेन्डभन्दा कम समयमा सबै नष्ट भयो ।

त्यहाँ उपस्थित मानिसहरूलाई बचाउन केही मानिसहरू अगाडि आए । कतिपयलाई बचाउन सकियो र केहीलाई बचाउन ढिलो भइसकेको थियो ।

जलिरहेको वायुयानको धुवाँले आकाश अँध्यारो बनाएको थियो । अब त्यहाँ बाँकी हवाई जहाजको अवशेष मात्रे थियो ।

यस वायुयानमा १६ वटा हाइड्रोजन ग्यासका बेलुन थिए । एयरशिपमा करिब १०० जनालाई जबरजस्ती बसाइएको थियो भने दुर्घटनामा ३५ जनाको ज्यान गएको थियो ।

यसअघि पनि हाइड्रोजन बेलुनमा दुर्घटना भएकाले पाठ सिकेर यो दुर्घटनाबाट बच्न सकिन्थ्यो भन्ने विश्वास गरिन्छ । बीबीसी हिन्दी

सम्बन्धित शिषर्कहरु

रूसमा उडान भर्न ‘उच्च जोखिम’ : इयू उड्ययन सुरक्षा निकाय

यस्तो छ देशको पछिल्लो समयको आर्थिक अवस्था

नोएल टाटाका छोरीहरू रतन टाटा इन्स्टिच्युटको बोर्डमा सामेल, बाहिरियो मतभेद

विद्यार्थी उद्यममा, सारथी बन्दै नबिल एसएसई

राष्ट्र बैंकको उच्च व्यवस्थापनको नातेदार बैंकको कम्प्लायन्स अफिसर हुन नपाउने, ग्राहकको वर्गीकरण गर्नुपर्ने

रिसोर्टजस्तै छ बलम्बु अस्पताल, कोठाबाट सुरू हुँदै २०० रोपनीमा विस्तार