काठमाडौं । चीन र अफ्रिकी मुलुक नाइजेरियाबाट गरी ३ बहुराष्ट्रिय कम्पनीले नेपालमा सिमेन्ट उत्पादन गर्न १ खर्ब ५ अर्ब रुपैयाँ बढी (१ अर्ब ५ करोड डलर) लगानी गर्ने भएका छन् । अफ्रिकाको डाँगोटे सिमेन्ट कम्पनी, चीनको होङसी शिभम् सिमेन्ट र चीनकै हुवाजिनले सिमेन्ट उत्पादन गर्न नेपालमा यो रकम लगानी गर्न लागेका हुन् । डाँगोटेले ५५ अर्ब रुपैयाँ ( ५५ करोड डलर), होङसीले ३६ अर्ब ८५ करोड रुपैयाँ (३५ करोड ,९१ लाख अमेरिकी डलर) र हुवाजिनले १४ अर्ब रुपैयाँ (१४ करोड डलर) लगानी ल्याउने छन् ।

३ वटै उद्योगले सिमेन्टमा प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी (एफडीआई) ल्याउन अनुमति पाएका छन् । यी उद्योगले मात्र १५५ मेगावाट बिजुली खपत गर्देछन् । यी उद्योगले नेपालमा दैनिक १५ हजार टन र वार्षिक ७६ लाख ६५ हजार टन सिमेन्ट उत्पादन गर्ने छन् । होङसीले नवलपरासीमा कारखाना स्थापनाको काम सुरु गरेको छ । लगानी बोर्डसंग आइतबार आयोजना लगानी सम्झौता (पीआईए) गरेको छ । डाङोटे र हुवाजिन उद्योग पीआईएको तयारीमा रहेको बोर्डका प्रवत्ता उत्तमभक्त वाग्लेले बताए । खानी पाएपछि पीआईए हुने उनले जानकारी दिए ।

डाङगोटे र हुवाजिनले खानी लिनका लागि प्रतिस्पर्धामा भाग लिएका छन् । खानी तथा भुगर्भ विभागले खानी क्षेत्र उपलब्ध गराउन ढिलाइ गरेपछि उद्योगले काम अघि बढाउन ढिलाइ भएको छ । खानी प्राप्त हुने बित्तीकै अन्य काम सुरु हुने उनको भनाई छ । होङसीको ७० र नेपालीको ३० प्रतिशत स्वामित्व हुने गरी लगानी संरचना तयार पारिएको छ । सिमेन्ट उद्योग दर्ता र अन्य स्वीकृतिको काम सकिएको छ । चीनको होङसी र नेपालको शिमभ् सिमेन्टको संयुक्त लगानीमा नवलपरासीमा सिमेन्ट कारखाना स्थापनाका लागि आवश्यक पुर्वाधार निर्माणको काम भइरहेको छ । उद्योगबाट सन् २०१८ को सुरुदेखि सिमेन्ट उत्पादन हुनेछ ।

उद्योगले सिमेन्ट उत्पादनका लागि आवश्यक कच्चावस्तुका लागि पाल्पामा खानीका लागि स्वीकृति पाएको छ । उद्योग आफैले कच्चा वस्तु क्लिङकर उत्पादन गर्ने भएको छ । होङसीले दैनिक ६ हजार टन र पछि उत्पादन वृद्धि गरी दैनिक १२ हजार टन पु¥याउने लक्ष्य राखेको छ । वार्षिक ४३ लाख ८० हजार टन सिमेन्ट उत्पादन गर्ने लक्ष्य लिएको छ । उद्योग सञ्चालनका लागि मात्र ८० मेगावाट बिजुली आवश्यक पर्नेछ । उद्योगबाट प्रत्यक्ष रुपमा १ हजार र अप्रत्यक्ष रुपमा १० हजारले रोजगारी पाउने अनुमान गरिएको छ ।

यस्तै डाङोटेले दैनिक ६ हजार र वार्षिक २१ लाख ९० हजार टन सिमेन्ट उत्पादन गर्ने प्रस्ताव पेश गरेको छ । डाङगोटेलाई सिमेन्ट उत्पादन गर्न ५० मेगावाट बिजुली आवश्यक पर्ने छ । यो पुर्ण विदेशी लगानीमा निर्माण हुन लागेको हो । हुवाजिनले दैनिक ३ हजार र वार्षिक १० लाख ९५ हजार टन सिमेन्ट उत्पादन गर्ने लक्ष्य लिएको लगानी बोर्डले जनाएको छ । विदेशि लगानीमा स्थापना भएका सबै उद्योगले आफै खानीबाट कच्चा वस्तु क्लिकर उत्पादन गर्ने भएका छन् ।

पछिल्ला वर्षमा निर्माण व्यवसायले गति लिएपछि स्वदेशी तथा विदेशीले सिमेन्टमा लगानी बढाएका छन् । भारतको रिलायन्स इन्डष्ट्रिजले नेपालमा सिमेन्ट उत्पादनमा लगानी गर्ने प्रस्ताव गरेपनि खासै अघि बढ्न नसकेको बोर्डले जनाएको छ । डाङोटेले मकवानपुरको भीमफेदीमा, हुवाजिनले नारायणी र रिलायन्सले नेपालको मध्य क्षेत्रमा कारखाना राख्ने तयारी गरेका छन् । नेपालमा हालसम्म ७३ सिमेन्ट उद्योग रहेका छन् । मुलुक सिमेन्टमा आत्मनिर्भरतर्फ उन्मुख हुदै गएको छ । कुल मागको ८५ प्रतिशत हाल सञ्चालनमा रहेका स्वदेशी उद्योगले पुरा गरेका छन् । बाँकी १५ प्रतिशत बाँकी रहेको छ । विदेशी लगानीका ठुला उद्योगले उत्पादन थालेपछि सिमेन्ट निकासी हुने बोर्डको प्रक्षेपण छ । पछिल्लो समया नेपालमा क्लिङकर उत्पादन गर्ने उद्योग स्थापना भएपछि स्वदेशमै सिमेन्टका लागि कच्च पदार्थ उपलब्ध हुने अवस्था आएको छ ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

लघुवित्तमा साढे ६ लाख ऋणी घटे, बैंकर भन्छन्- अब लघुवित्तमा शुद्धिकरण भयो

झन् सशक्त बन्दै बीवाईडी, अर्को वर्ष नयाँ पुस्ताको ब्लेड ब्याट्री लन्च गर्ने

कर्णाली डेभलपमेन्ट बैंकलाई व्यवसाय गर्न राष्ट्र बैंकले रोक्यो, एनपीएल ४०.८५ प्रतिशत

नेपाल धितोपत्र बोर्डको अध्यक्ष बने सन्तोष नारायण श्रेष्ठ, को हुन् उनी ?

टायल बजारमा लेमिनारको उदय, १२ अर्बको आयात विस्थापित गर्ने लक्ष्य

बजेट घटाउने केन्द्र सरकार, गाली खाने स्थानीय जनप्रतिनिधि