२०७९ मंसिर ५ गते १३:३१ विकासन्युज
एजेन्सी । लिप सेकेन्ड वा पृथ्वीको समयलाई एक सेकेन्डले अगाडि बढाउने प्रणाली आगामी सन् २०३५ मा समाप्त हुनेछ। शुक्रबार फ्रान्सको भर्साइलमा विज्ञान र मापनको मानकमा अन्तर्राष्ट्रिय सन्धिका सदस्य राष्ट्रहरूले यो निर्णय लिएका हुन्। यसको प्रस्ताव झण्डै सर्वसम्मतिले पारित भएको थियो। यसबाट विश्वभरका वैज्ञानिक र मेट्रोलोजिस्टहरूले सकारात्मक कदम भएको बताएका छन् । वैज्ञानिकहरूले विगत केही वर्षदेखि लीप सेकेन्डको समस्या समाधान गर्न दबाब दिइरहेका थिए।
लीप सेकेन्ड भनेको के हो र?
५० वर्ष पहिलेदेखि नै लीप सेकेन्डको समस्या रहँदै आएको छ । यो विधिलाई अन्तर्राष्ट्रिय आणविक समय घडीसँग मेल गराउने प्रयासस्वरुप यसको शुरुवात गरिएको हो । आफ्नो अक्षमा पृथ्वीको परिक्रमाको गति आणविक घडीको समय भन्दा अलि कम छ। त्यसैले जब परमाणु समय एक सेकेन्ड अगाडि हुन्छ, तब यसलाई पृथ्वीको गति बराबर बनाउन एक सेकेन्डले रोकिन्छ। सन् १९७२ मा समयको मिलान गर्दा आणविक समय मापनमा दश सेकेन्ड समय थपिएको थियो। त्यस पछि पनि २७ सेकेन्ड थपिएको छ।
लिप सेकेन्डसँग जोडिएका समस्या
समयको क्षेत्रमा सन् १९७२ देखि लिप सेकेन्ड एक समस्याको रुपमा आइरहेको छ । सोही कारणले प्राविधिक समस्याहरु पनि देखापर्न थालेका छन् । कम्प्युटर नेटवर्कहरू तदनुसार डिजाइन गर्न सकियोस् भनेर अर्को लीप सेकेन्ड कहिले आवश्यक हुन्छ भन्न गाह्रो छ। विभिन्न नेटवर्कहरूले अतिरिक्त सेकेन्डहरू थप्ने आफ्नै तरिकाहरू अपनाएका छन्। त्यसपछि फेरि आधुनिक कम्प्युटिङ प्रणालीहरू पनि एकअर्कासँग सम्बन्धित रहेका छन् ।
दूरसञ्चार सञ्जाल, पावर ट्रान्समिसन, वित्तीय कारोबार र अन्य महत्त्वपूर्ण कामसँग सम्बन्धित कम्प्युटिङ प्रणालीमा एक सेकेण्ड थप्नु जोखिमपूर्ण हुन्छ। तिनीहरू रोकिएका वा अव्यवस्थित हुन सक्छन्।
रसिया लिप सेकेन्डलाई विस्तार गर्न चाहन्छ
अनौपचारिक समय प्रणालीले बिस्तारै विश्वको आधिकारिक अन्तर्राष्ट्रिय समय समन्वयित विश्वव्यापी समय ९युटीसी० लाई प्रतिस्थापन गर्न थालेको छ। युटीसीले लीप सेकेन्ड हटाउने निर्णय गरेको छ। रसियाले लीप सेकेन्ड समाप्त गर्न समय बढाउन चाहन्छ किनभने यसको ग्लोबल नेभिगेसनल पोजिसनिङ सिस्टममा अतिरिक्त सेकेन्ड समावेश छ। तर यो अमेरिकी जीपीएस प्रणालीमा भने यस्तो छैन् । रुसको समय सम्बन्धी मामलालाई ध्यानमा राख्दै सन् २०३५ सम्म लिप सेकेन्ड खारेज नगरिने भएको हो ।
Copyright © 2024 Bikash Media Pvt. Ltd.
