क्रिकेट सन्दर्भ : कहिलेबाट शुरु भयो क्रिकेट खेल ?

  २०८० कार्तिक १७ गते १७:५७     विकासन्युज

काठमाडौं । दक्षिण-पूर्वी इंग्ल्याण्डको घना जंगल र खाली क्षेत्र वेल्डमा बस्ने केटाकेटीहरूले स्याक्सन वा नर्मन कालमा क्रिकेटको आविष्कार गरेको हुन सक्छ भन्ने विज्ञहरूको रायमा एकमत छ । पहिलो पटक सन् १६११ मा युवा खेलको रूपमा क्रिकेट खेलिने उल्लेख गरिएको थियो र सोही वर्ष एउटा शब्दकोशले क्रिकेटलाई केटाहरूको खेलको रूपमा पनि परिभाषित गरेको थियो । बललाई आफ्नो लक्ष्यमा पुग्नबाट रोक्न खोज्ने ब्याट्सम्यानको हस्तक्षेपबाट पनि क्रिकेटको उत्पत्ति कचौराबाट भएको हुन सक्छ भन्ने सोचाइ पनि छ ।

१७ औं शताब्दीको मध्यसम्ममा ग्रामीण क्रिकेटको विकास भएको थियो र शताब्दीको उत्तरार्धमा पहिलो अङ्ग्रेजी ‘काउन्टी टोलीहरू’ गठन गरिएको थियो, किनकि ग्रामीण क्रिकेटका ‘स्थानीय विशेषज्ञहरू’ प्रारम्भिक पेशेवरहरूको रूपमा कार्यरत थिए। पहिलो ज्ञात भएको खेलमा टोलीहरूले काउन्टी नाम प्रयोग गरेका थिए, जुन खेल १७०९ मा भएको थियो ।

१८ औं शताब्दीको पूर्वार्द्धमा क्रिकेटले लण्डन र इंग्ल्याण्डको दक्षिण(पूर्वी काउन्टीहरूमा एक प्रमुख खेलको रूपमा आफूलाई स्थापित गर्यो । यसको विकासको सीमितता बाबजुद यसले बिस्तारै इङ्गल्याण्डको अन्य भागहरूमा लोकप्रियता प्राप्त गर्दै विकास भयो । सन् १७४५ मा महिला क्रिकेट म्याच सरेमा भएको रेकर्ड पाइन्छ ।

सन् १७४४ मा क्रिकेटको पहिलो नियम लेखिएको थियो र पछि सन् १७७४ मा संशोधन गरिएको थियो । जब एलबीडब्लु, तेस्रो स्टम्प, मध्य स्टम्प र अधिकतम ब्याटचौडाइ जस्ता आविष्कारहरू थपिएका थिए । कोडहरू ‘स्टार र गार्टर क्लब’ द्वारा कोरिएका थिए जसका सदस्यहरूले अन्ततः १७८७ मा लर्ड्समा प्रसिद्ध मेरिलेबोन क्रिकेट क्लबको स्थापना गरे । एमसिसी तुरुन्तै कानूनको संरक्षक बन्यो र त्यसबेलादेखि आजसम्म संशोधन गर्दै आएको छ ।

सन् १७६० को केही समयपछि बललाई मैदानमा रोलिङ गर्ने काम हटाइएको थियो, पुरानो ‘हकी(स्टिक’ शैलीलाई प्रतिस्थापन भएको थियो । सन् १७८७ मा एमसीसीको गठन र लर्ड्स क्रिकेट मैदान को उद्घाटन सम्म ह्याम्पशायरको ह्याम्बल्डन क्लब लगभग तीस वर्ष सम्म खेलको केन्द्र बिन्दु बनेको थियो ।

क्रिकेट १७ औं शताब्दीको सुरुमा अङ्ग्रेजी उपनिवेशहरू मार्फत उत्तरी अमेरिकामा सुरु भएको थियो र १८ औं शताब्दीमा यो विश्वका अन्य भागहरूमा पनि विकास विस्तार भयो । यसलाई उपनिवेशवादीहरूले वेस्ट इन्डिजमा र भारतमा ब्रिटिस इस्ट इन्डिया कम्पनीका नाविकहरूले परिचित गराएका थिए । सन् १७८८ मा उपनिवेशीकरण सुरु हुनासाथ यो खेल अष्ट्रेलियामा पनि विस्तार भयो र १९ औं शताब्दीको सुरुका वर्षहरूमा यो खेल न्युजिल्यान्ड र दक्षिण अफ्रिकासम्म पुगेको पाइन्छ । स्रोत : आइसीसी

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.