काठमाडौं । स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंक, एभरेष्ट बैंक र नेपाल एसबिआई बैंकमा विदेशी स्वामित्व हावी छ । जसमध्ये स्ट्याण्डर्ड चार्टर्डमा स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड ग्रिन्डलेज पीटीवाइ लिमिटेड र स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड बैंक यूकेको कुल ७०.२१ प्रतिशत, एभरेष्टमा भारतीय पन्जाब नेशनल बैंकको २०.०३ प्रतिशत र नेपाल एसबिआईमा स्टेट बैंक अफ इन्डियाको ५५ प्रतिशत सेयर लगानी रहेको छ ।

यी तीनै बैंकको व्यवस्थापकदेखि अध्यक्ष तथा सञ्चालक समेत विदेशी माउ बैंकले नै तोकेर पठाउने गरेको छ । तर, पछिल्लो समय एभरेष्ट बैंककाे नेतृत्व भने नेपालीले ने गरिरहेका छन् । सुदेश खालिङले प्रमुख कार्यकारी अधिकृतकाे जिम्मेवारी पाएपछि एभरेष्ट बैंकलाई अब्बल बनाएका छन् । यी तीन बैंक सेयर बजारमा लगानीकर्ताको रोजाइमा समेत पर्ने गरेका छन् । बैंकिङ समूहमा हेर्ने हो भने यी तीन बैंकको सेयर मूल्य पनि उच्च छ ।

नेपाल स्टक एक्सचेञ्ज (नेप्से)को तथ्याङ्क अनुसार स्ट्याण्डर्ड चार्टडको सेयर मूल्य प्रतिकित्ता ६८४ रुपैयाँ, एभरेष्टको ६७३ रुपैयाँ र नेपाल एसबिआईको ४१५ रुपैयाँ रहेको छ । विगतमा उच्च प्रतिफल वितरण गर्दै आएका यी तीन बैंकले गत आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा कस्तो प्रगति गरेका छन् भनेर चासोका रूपमा हेरिएको छ ।

गत वर्ष सबैभन्दा धेरै वितरणयोग्य नाफा र लाभांश वितरण गर्ने क्षमता एभरेष्ट बैंकको रहेको छ । यस बैंकको वितरणयोग्य नाफा ३ अर्ब ५१ करोड रुपैयाँ छ भने लाभांश क्षमता २९.८६ प्रतिशत छ । यस्तै, स्ट्याण्डर्ड चार्टर्डको वितरणयोग्य नाफा २ अर्ब ४९ करोड रुपैयाँ छ भने लाभांश क्षमता २६.५ प्रतिशत छ । नेपाल एसबिआईका भने वितरयोग्य नाफा १ अर्ब १३ करोड रुपैयाँ र लाभांश क्षमता १०.७६ प्रतिशत रहेको छ ।

आर्थिक वर्ष २०७९/८० को नाफाबाट आफ्ना सेयरधनीहरूलाई एभरेष्टले २०.५३ प्रतिशत, स्ट्याण्डर्ड चार्टर्डले १९ प्रतिशत र नेपाल एसबिआईले १०.५५ प्रतिशत लाभांश वितरण गरेका थिए । त्यसैले यस पटक पनि यी तीनै बैंकले सेयरधनीलाई मख्ख बनाउने गरी लाभांश वितरण गर्न सक्छन् ।

विदेशी स्वामित्वका यी तीन बैंकमध्ये गत वर्ष सबैभन्दा धेरै एभरेष्ट बैंकले नाफा आर्जन गरेको छ । एभरेष्टले ३ अर्ब ७० करोड रुपैयाँ खुद नाफा आर्जन गरेको छ । यस्तै, स्ट्याण्डर्ड चार्टर्डले ३ अर्ब ३० करोड रुपैयाँ र नेपाल एसबिआईले २ अर्ब १ करोड रुपैयाँ खुद नाफा आर्जन गरेका छन् ।

एभरेष्टको नाफा अघिल्लो वर्षको तुलनामा १०.०७ प्रतिशत बढेको हो । अघिल्लो वर्ष यस बैंकले ३ अर्ब ३६ करोड २१ लाख रुपैयाँ खुद नाफा गरेको थियो । यस्तै नेपाल एसबिआईको २.३५ प्रतिशत बढेको छ । बैंकले अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा १ अर्ब ९६ करोड रुपैयाँ खुद नाफा आर्जन गरेको थियो । तर, स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंकको भने ४.५१ प्रतिशत घटेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा बैंकले ३ अर्ब ४६ करोड रुपैयाँ खुद नाफा आर्जन गरेको थियो ।

गत असारसम्म खुद ब्याज आम्दानी सबैभन्दा धेरै एभरेष्ट बैंकले ७ अर्ब ६६ करोड रुपैयाँ खुद ब्याज आम्दानी गरेको छ । यस्तै एभरेष्टलाई पछ्याउँदै स्ट्याण्डर्ड चार्टर्डले ५ अर्ब १५ करोड रुपैयाँ र नेपाल एसबिआईले ५ अर्ब ७ करोड रुपैयाँ खुद ब्याज आम्दानी गरेका छन् । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा एभरेष्टले ७ अर्ब ४१ करोड रुपैयाँ, स्ट्याण्डर्ड चार्टर्डले ५ अर्ब १५ करोड रुपैयाँ र नेपाल एसबिआईले ५ अर्ब ७६ करोड रुपैयाँ खुद ब्याज आम्दानी गरेका थिए ।

गत वर्ष बैंकिङ क्षेत्रमा सबैभन्दा कम खराब कर्जा एभरेष्टको छ । यस बैंकले खराब कर्जा ०.७१ प्रतिशतमा कायम राख्न सफल भएको छ । यस्तै नेपाल एसबिआईको २ प्रतिशत छ भने स्ट्याण्डर्ड चार्टर्डको २.१४ प्रतिशत खराब कर्जा पुगेको छ ।

लगानीकर्ताले बढी चासोका रूपमा हेर्ने सूचक प्रतिसेयर आम्दानी भने सबैभन्दा धेरै स्ट्याण्डर्ड चार्टर्डको ३५.०९ रुपैयाँ छ । एभरेष्टको ३१.४५ रुपैयाँ र नेपाल एसबिआईको १९.१८ रुपैयाँ रहेको तथ्याङ्कले देखाउँछ ।

वाणिज्य बैंकहरूमा सबैभन्दा कम चुक्ता पुँजी भएका बैंकका रूपमा यी तीनै बैंक पर्छन् । गत असारसम्मको तथ्याङ्क अनुसार स्ट्याण्डर्ड चार्टर्डको ९ अर्ब ४२ करोड रुपैयाँ, एभरेष्टको ११ अर्ब ७६ करोड रुपैयाँ र नेपाल एसबिआईको १० अर्ब ५० करोड रुपैयाँ मात्रै चुक्ता पुँजी रहेको छ । तर, जगेडा कोषमा भने उल्लेख्य रकम सञ्चित गरेका छन् । स्ट्याण्डर्ड चार्टर्डको जगेडा कोषमा ८ अर्ब ६३ करोड रुपैयाँ, एभरेष्टको १२ अर्ब २५ करोड रुपैयाँ र नेपाल एसबिआईको ७ अर्ब ८५ करोड रुपैयाँ जगेडा कोषमा जम्मा गरेको छ ।

गत असारसम्म स्ट्याण्डर्ड चार्टर्डले १ खर्ब १२ अर्ब ४८ करोड रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरी ८१ अर्ब १४ करोड रुपैयाँ कर्जा लगानी गरेको छ । यस्तै एभरेष्टले २ खर्ब ३२ अर्ब ३१ करोड रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरी १ खर्ब ७९ अर्ब ६४ करोड रुपैयाँ कर्जा लगानी गरेको छ भने नेपाल एसबिआईले १ खर्ब ७५ अर्ब ५१ करोड रुपैयाँ निक्षेप संकलन गरी १ खर्ब २५ अर्ब ९९ करोड रुपैयाँ कर्जा लगानी गरेका हुन् ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

बैंकिङ क्षेत्रमा थपिए कर्जाका १९ हजार नयाँ ग्राहक, कहाँ गए विकास बैंकका १ हजार ४३१ ऋणी ?

मितेरी डेभलपमेन्ट बैंकको १० प्रतिशत लाभांश घोषणा

नोट वितरण ७५ प्रतिशतले बढ्यो, नीतिमा मात्र सीमित डिजिटल कारोबार

सिटिजन्स बैंकको कम्पनी सचिवमा प्रमेश राज कायस्थ, बैंकिङ क्षेत्रमा १४ वर्षको अनुभव

११० रुपैयाँमै एनएमबि बैंकको सेयर किन्ने मौका, कम्तिमा ५ हजार कित्ता खरिद गर्नुपर्ने

नबिल बैंकको १० प्रतिशत लाभांश सुरक्षित गर्ने आज अन्तिम दिन