एप्पलका सह-संस्थापक स्टीभ जब्सको ‘नेतृत्वकर्ता र अनुयायीबीचको भिन्नता नवप्रवर्तनले छुट्याउँछ’ भन्ने उद्धरण विशेषगरी विश्वभर देखिएको विघटनकारी बजार गतिशीलताको सन्दर्भमा आजका व्यवसायहरूसँग गहिरो रूपमा प्रतिध्वनित हुने देखिन्छ । महामारी पश्चात् ‘नयाँ सामान्य’ पुन:प्राप्तिको प्रारम्भिक आशावादितापछि विश्व फेरि एकपटक अद्वितीय परिस्थितिहरूमा छ, जसलाई बढ्दो सामाजिक ध्रुवीकरण, साइबर असुरक्षा, प्रविधि अवरोध, गुण दुष्प्रचार, दबाबका मुद्रास्फीति जोखिमहरूले हुने अस्थिर सरकार, बेरोजगारी, जैविक विविधतामाथिको खतरा र लामो समयदेखि कायम रहेको भू-राजनीतिक तनावका जोखिमहरू कायमै छन् ।

अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) को विश्व आर्थिक परिदृश्य ले २०८०/८१ मा ३.२ प्रतिशत र २०८१/८२ मा ३.३ प्रतिशतमा विश्वको वृद्धि स्थिर तर मन्द रहने प्रक्षेपण गरेको छ । २०२५ तर्फ हेर्दा विश्वको अर्थतन्त्रले नवीन चुनौतीहरूको सामना गर्ने देखिन्छ । हामीले पहिले नै उत्पादन र सेवा क्षेत्र दुवैमा सुस्तताका संकेतहरू देख्न थालेका छौं, जसले हालका वर्षहरूमा देखिएको उदीयमान स्थिरतालाई परीक्षण गर्ने सम्भावना छ ।

विश्व आर्थिक मञ्चको ग्लोबल रिस्क्स रिपोर्ट २०८०/८१ अनुसार आर्थिक अनिश्चितता, आपूर्तिमा प्रचालित मूल्य दबाब, खाद्य असुरक्षा र बढ्दो ऋणजस्ता प्रमुख चिन्ताहरू उल्लेखनीय बाधाहरू बन्दै छन् । सेन्सरशीप र दुष्प्रचार ठूलो रूपमा देखा पर्ने र भू-राजनीतिक तनाव (विशेषगरी तेल, व्यापार मार्गहरू र पूर्वी एसियामा बढ्दो प्रविधि आपूर्ति श्रृंखलाहरूले आर्थिक पूर्वानुमानहरूलाई निरन्तर अस्पष्ट पार्ने देखिन्छ ।

समृद्ध नेपालः सुखी नेपाली

दक्षिण एसिया र पूर्वी एसिया प्यासिफिक क्षेत्रको क्षेत्रीय दृष्टिकोण सकारात्मक रहेको देखिन्छ । मुद्रास्फीति दर २०७९/८० को ५.९ प्रतिशत र २०७८/७९ को ९.२ प्रतिशतबाट घटेर ४.८ प्रतिशतमा झरेको छ । मुख्य मुद्रास्फीति पनि घट्दो क्रममा छ जुन २०८०/८१ मा ४.५ प्रतिशत पुग्ने अपेक्षा गरिएको छ । स्वदेशतर्फ हेर्दा वैश्विक अनिश्चितताहरूका बाबजुद नेपाली अर्थतन्त्र अपेक्षाकृत स्थिर रहेको छ, जसमा २०७८/७९ मा ५.६१ प्रतिशत, २०७९/८० मा १.९५ प्रतिशत र असार २०८१ मा समाप्त हुने आर्थिक वर्षमा ३.८७ प्रतिशतको कुल ग्राहस्थ उत्पादनमा वृद्धि भएको छ । यसले प्रतिव्यक्ति आय ३ प्रतिशतले वृद्धि भई १ हजार चार सय ३४ अमेरिकी डलरमा पुर्‍याएको छ जसले उपभोग वृद्धिको अवसर प्रस्तुत गर्दछ । यो वर्षको पहिलो अर्धवार्षिकमा मुद्रास्फीति ८ प्रतिशतबाट ६ प्रतिशतमा झरेको र विदेशी मुद्रा सञ्चितिमा वृद्धि भएको कुराले समर्थित भएर व्यवसाय वृद्धिका लागि अनुकूल वातावरण प्रस्तुत गरेको छ ।

तथापि, तरलता अभाव, बाह्य प्रवासन र माईग्रेसन, उत्पादन प्रतिकूल कर संरचना, बढदो उत्पादन लागत र कमजोर लगानी संरक्षणका चुनौतीहरूले हाम्रो वृद्धिको मार्गमा बाधा पुर्‍याइरहेका छन् । फलस्वरूप यस वर्ष हामीले औद्योगिक क्षेत्रमा चिन्ताजनक प्रवृत्ति देखेका छौं, जसमा आर्थिक वर्ष २०७९/८० मा जीडीपीमा १३.६ प्रतिशत योगदान रहेकोमा आर्थिक वर्ष २०८०/८१ मा १३ प्रतिशतमा झरेको छ । प्रतिव्यक्ति आयमा सीमान्त वृद्धि भए तापनि यो गिरावटले मागको सुस्त अवस्थालाई जनाउँछ । हामी विश्वास गर्दछौं कि औद्योगीकरणलाई गति दिन र थप लगानी आकर्षित गर्न कुल ग्राहस्थ उत्पादनमा उत्पादन क्षेत्रको योगदान स्थिर र सकारात्मक रहनु पर्दछ । यसका लागि कम्पनीहरूलाई उत्पादन क्षेत्रमा लगानी गर्न सक्षम बनाउने नीतिहरू र सही औद्योगिक वातावरणको आवश्यकता पर्दछ ।

हालै सम्पन्न लगानी सम्मेलन २०८०/८१ ले अपनाएको ‘समृद्ध नेपाल सुखी नेपाली’ को भावनामा म हाम्रो प्रधानमन्त्रीलाई औद्योगिक कानुनमा प्रगतिशील परिवर्तनहरूको श्रृंखला अघि बढाउनु भएकोमा हार्दिक धन्यवाद दिन चाहन्छु । हामी नेपालमा दिगो आर्थिक वृद्धिका पहलहरूको उत्सुकतापूर्वक प्रतीक्षा गरिरहेका छौं । माथिको सन्दर्भलाई ध्यानमा राख्दै प्रतिकूलताहरूका बीच युनिलिभर नेपाल आफूलाई वृद्धितर्फ धकेल्न राम्रोसँग स्थापित छ । किनकि यसले खण्डीकृत उपभोक्ता परिदृश्यमा नयाँ बजार अवसरहरू खोल्न विविधीकरण, जोखिम न्यूनीकरण र स्थानीयकरणलाई प्राथमिकता दिएको छ । हामीले २०८१/८२ र त्यसपछिको हाम्रो वृद्धि महत्त्वाकांक्षा पूरा गर्न प्रमुख चालकको रूपमा प्रतिभा र चपलतामा ध्यान केन्द्रित गरेका छौं । हामी विश्वास गर्दछौं कि हाम्रो डिजिटलाइजेसन यात्राले उपभोक्ता आधारमा जीवन्तता थप्न र नेपालमा भविष्योन्मुख संगठनको रूपमा अगाडि बढ्ने मार्ग प्रशस्त गर्न हाम्रा सहयोगात्मक प्रयासहरूमा थप तालमेल मिल्नेछ ।

घटेको माग

चालु आर्थिक वर्षमा युनिलिभर नेपालले मुद्रास्फीति, उपभोक्ता छनोट, ग्राहक साख र न्यून तरलताका कारण कम उपभोक्ता माग अनुभव गर्‍यो, जसको परिणामस्वरूप हाम्रो सञ्चालनबाट उत्पन्न कारोबारमा -२.८ प्रतिशतको गिरावट आयो । हामी स्वीकार्छौं कि यो हाम्रो आन्तरिक अपेक्षाअनुरूप छैन । र, हामीले उपभोक्ताको मन जित्न सक्रिय कदमहरू चाल्नुका साथै नजिकको भविष्यमा स्थिति परिवर्तन हुने अपेक्षा गर्दछौं ।

हामी विश्वास गर्दछौं कि विदेशी रेमिट्यान्समा वृद्धि र पूर्वाधार र कल्याणकारी उपायहरूमा सरकारी खर्चले उपभोग र परिणामस्वरूप भविष्यमा खरिद प्रक्रियालाई गति दिनेछ । त्यसैले यसको पूर्वानुमानमा यस वर्ष कम्पनीले ब्राण्ड निर्माण, मूल्य अद्यावधिक गर्ने प्रस्तावहरू र उपभोक्ता प्रवर्द्धनमा खर्च बढाउने मामलामा आफ्नो खर्च उल्लेखनीय रूपमा बढाएको छ ताकि अग्रपंक्तिमा रहन सकोस् ।

अग्रणी स्थानीय उत्पादन

विगत ३१ वर्षमा युनिलिभर नेपालले प्रारम्भिक उदारीकृत अर्थतन्त्रमा बजार परिवर्तनहरू मात्र होइन, राजनीतिक अशान्ति र आन्तरिक द्वन्द्वहरूसँगै पनि गतिशील रूपमा विजय हासिल गरेको छ । आज युनिलिभर नेपालले आफूले सञ्चालन गरेका श्रेणीमा उल्लेखनीय रूपमा उच्च कर्पोरेट बजार हिस्सा राख्दछ र ब्यूटी, पर्सनल केयर र होम केयर श्रेणीमा नेपालको सबैभन्दा ठूलो उपभोक्ता वस्तुहरूको उत्पादक रहेको छ । उद्योगहरूले जीडीपीमा १३ प्रतिशत योगदान दिने देशमा सबैभन्दा ठूलो उत्पादन उद्योगको रूपमा युनिलिभर नेपाल लिमिटेडले आत्मनिर्भरता प्रवर्द्धन गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्न जारी राखेको छ ।

निःसन्देह कच्चा पदार्थ र प्याकेजिङ सामग्रीहरूको खरिद, ब्राण्ड सञ्चार, परामर्श र मानव संसाधनमा द्रुत स्थानीयकरण एजेण्डासँगै हामी आत्मनिर्भर अर्थतन्त्र निर्माणतर्फ सरकारको ‘मेक इन नेपाल’ अभियानसँग हृदय र आत्माले मिल्न नेपालमा सम्भवतः सबैभन्दा राम्रो स्थितिमा रहेको कम्पनी हौं । हामीले सनसिल्क, डभ, लक्मे, क्लिअर आदि हाम्रा उत्पादन श्रेणीको स्थानीय पदचिह्न सफलतापूर्वक स्थापित गरेका छौं । होम केयर र स्किन क्लिन्जिङमा प्रभावकारी मूल्य निर्धारण रणनीतिहरूसँग एजेण्डालाई जोड्दै, ओभरहेडमा सिम्फोनी बचत पहलहरूद्वारा सहयोग गरिएको छ, जसले यस कम्पनीलाई नेपालमा एफएमसीजी व्यवसायमा बजार अग्रणी बन्न निरन्तर प्रयास गर्न अनुमति दिन्छ ।

यही भावनामा हामी आयात केन्द्रित नीति, पूँजी बजार, विज्ञापन, व्यापार बाधा, बौद्धिक सम्पत्ति, लगानी प्रतिकूल नियम, केही कच्चा पदार्थमा इनभर्टेड ड्युटी स्ट्रक्चर आदिमा प्रतिबन्धात्मक नियम वरिपरिका नीति संशोधनमा वकालत गर्न सुझाव दिन, सहकार्य गर्न र आवाज उठाउन सरकारी निकायहरूसँग निरन्तर साझेदारी गरिरहेका छौं । आगामी दिनमा केन्द्र सरकारबाट संघीय सरकारमा नेपालको संरचनात्मक परिवर्तनसँगै अझ बलियो स्थानीय संलग्नता र माग बुझ्न सकिने अपेक्षा गर्न सकिन्छ । हामीले सार्वभौम क्रेडिट रेटिङ कम्पनी फिचसँग हाम्रा विचारहरू साझा गरेका छौं र भविष्यमा बलियो नेपालप्रति हाम्रो आशावाद व्यक्त गरेका छौं ।

श्रेणीमा केन्द्रित

नेपालमा गत वर्ष १.५ प्रतिशतको तीव्र गिरावटपछि २०२५ को अन्त्यतिर समग्र आर्थिक वृद्धिदर ५ प्रतिशत हुने अनुमान गरिएको छ । आर्थिक वर्ष २०२३/२४ को प्रारम्भिक चौमासिकमा २.१ प्रतिशतको वृद्धिसँगै तरलता अभावमा सहजताका संकेतहरू देखिए जसले हाम्रो पूर्ण क्षमता खुलाउने बाटो प्रशस्त गर्‍यो । यद्यपि यी देखिने सकारात्मक दृष्टिकोणहरूका बाबजुद बढ्दो ऋण दरसँगै माग मुख्यतया अस्थिर नै रह्यो । चुनौतीपूर्ण माग परिदृश्यहरूका बीच आर्थिक पुनरुत्थानका संकेतहरूलाई उपयोग गर्दै तपाईंको कम्पनीले नेरु १ अर्ब ९५ करोडको नाफा दर्ता गरेको छ। मुख्य श्रेणीहरूमा हाम्रो उत्पादन विविधीकरण रणनीति त्यसपछि प्रिमियमाइजेशन, स्थानीयकरण र होम केयर र स्किन क्लिन्जिङ श्रेणीहरूमा प्रभावकारी उत्पादन र मूल्य निर्धारण गर्ने रणनीतिहरूको कार्यान्वयनले हामीलाई वृद्धिको लागि महत्त्वपूर्ण इन्धन प्राप्त गर्न र त्यसमाथि हाम्रा सरोकारवालाहरूलाई मूल्य सिर्जना गर्न मद्दत गर्‍यो । यो सफलतासँगै हामीले स्किन केयरमा थप लन्चहरू समावेश गरेका छौं, ओरल केयरमा हाम्रो क्षमता अपग्रेड गरेका छौं र होम केयरमा हाम्रो उपभोक्ता सम्बन्ध सुधार गरेका छौं । हामी विश्वास गर्दछौं कि सुरक्षा, गुणस्तर, र सफाइका साथ सञ्चालन उत्कृष्टतामा बलियो ध्यानले यस एजेण्डालाई दीर्घकालीन सफलतामा मद्दत गर्नेछ ।

डिजिटल माध्यमद्वारा वृद्धि

आभासी जडानमा वृद्धिले प्रभुत्व जमाएको सदैव परिवर्तनशील र जेनेरेटिभ उपभोक्ता व्यवहारको बारेमा सचेत रहँदै हामीले महसुस गर्‍याैं कि हाम्रो प्रतिस्पर्धात्मक किनारालाई तीक्ष्ण पार्नु र हाम्रो डिजिटल पदचिह्न सुदृढ गर्नु संगठनको सफलताको लागि एक महत्त्वपूर्ण तत्व हो । परिणामस्वरूप हामीले एक संगठनको रूपमा हाम्रो दक्षता र उत्पादकत्व बढाउन नेपालले सुरक्षित गरेको डिजिटल पहल र पहुँचको असीम सम्भावनालाई अँगाल्ने यात्रा सुरु गरेका छौं । आज १.५ करोड नेपाली उपभोक्ताहरू इन्टरनेट पहुँचले सुसज्जित छन् र ४५ लाख जनसंख्याले डिजिटल वालेट प्रयोग गरिरहेका छन् । यो अन्तरदृष्टि प्रयोग गरेर हामीले शिखर एप, बी २ बी अनुप्रयोग र अन्य ईकम प्लेटफर्मसँग संयोजन गरी उपभोक्तासम्म सिधै पहुँच सक्षम गर्ने अनुप्रयोग अपनाउने अन्वेषण गरेका छौं, जुन हाल नेपालमा उपलब्ध छन् । यसबाहेक साझा सेवा सञ्चालनहरूलाई क्लाउड डाटा व्यवस्थापन, होस्ट टु होस्ट भुक्तानी प्लेटफर्ममा सारिएको छ, जसले हाम्रा आपूर्तिकर्ता र ग्राहक आधारसँग वास्तविक समयको सञ्चालनको अनुमति दिन्छ ।

उपभोक्ताहरू

उपभोक्ताहरू हाम्रो सञ्चालनको केन्द्रमा छन् । हामी छिमेकी बजारहरूसँग समान विश्वस्तरीय उत्पादन सूत्रीकरण सुनिश्चित गर्ने मात्र होइन, स्थानीय अन्तरदृष्टि पनि लिन्छौं र उपभोक्ताको मन जित्न हाम्रो उत्पादन र उत्पादन सञ्चारमा डिजाइन गर्छौं । सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा- हामी विश्वास गर्दछौं कि हाम्रो उत्पादन प्रस्तावमा साँच्चै नेपाली हुनु र हाम्रा उपभोक्ताहरूको मूल्य मान्यतासँग मिल्नु महत्त्वपूर्ण छ । यस वर्ष हामीले प्राथमिकताका साथ हाम्रो पोर्टफोलियोको ६० प्रतिशतमा प्रभावकारी छुट वा समान मूल्यमा थप उत्पादनमार्फत मूल्य प्रवर्द्धन प्रदान गर्नमा ध्यान केन्द्रित गर्‍याैं । उपभोक्ता खर्च अत्यन्त मितव्ययी भएको वर्षमा हामी विश्वास गर्दछौं कि बजारमा जित्नको लागि मूल्य सान्दर्भिक रहनु एक महत्त्वपूर्ण कारक हो ।

सेयरधनीहरूको लागि अतुलनीय प्रतिबद्धता

हामी गर्व र कृतज्ञताको अपार भावनाका साथ हाम्रो कम्पनीले आफ्ना शेयरधनीहरूप्रति कायम गरेको प्रतिबद्धताको प्रमाणको रूपमा युनिलिभर नेपाल लिमिटेड हालको घोषणाअनुसार प्रति सेयर १ हजार  सात सय १४ रुपैयाँसहित उच्चतम लाभांश तिर्ने कम्पनी भएको जानकारी गराउन चाहन्छौं । हाम्रो इपीएस दुई हजार एक सय २३ छ, जुन गत वर्षको तुलनामा ६.५८५ ले बढेको छ । पुनःस्थापना भइरहेको अर्थतन्त्र, मुख्यतया, माग र आपूर्ति श्रृङ्खलाका प्रतिकूलताहरूको चुनौतीका कारण हाम्रा वृद्धि अपेक्षाहरूबाट हामी चुक्यौं भन्ने कुरा हामी स्वीकार गर्छौं र यो नयाँ आर्थिक वर्षको सुरुवात गर्दा हामी यस स्थितिमा सुधार गर्न प्रतिबद्ध छौं ।

स्थानीय प्रतिभाको विकास

न्यून रोजगारीका अवसर र जीवनको गुणस्तरको कारण बढ्दो असन्तुष्टिसँगै दैनिक पाँच हजार युवा चिन्ताजनक बढ्दो प्रवृत्तिका साथ देश छोड्छन् । यी चुनैतीका बीचमा यूनिलिभर नेपाल नेपालमा सबैभन्दा रुचाइएको इनबाउन्ड अवसरमध्ये एकको रूपमा निरन्तर स्थापित हुँदैछ । देशको यी लाभांश जनसंख्यालाई अनलक गर्ने आवश्यकताको बारेमा सचेत भई यसको विश्वव्यापी उपस्थिति र विश्वव्यापी मापदण्डहरूको सन्दर्भमा पर्याप्त पहुँचको लाभ उठाउँदै हामीले निरन्तर सिकाउने मार्गहरू, विविध सिकाइ माध्यममार्फत करिअर विकासका अवसर निरन्तर खुलाउँदै आएका छौं ।

यस संस्थाको भविष्यको नेतृत्व गर्न स्थानीय प्रतिभा प्रवर्द्धन गर्ने भावनाले हामीले गत वर्षमा प्रमुख व्यवस्थापकीय पदहरूको स्थानीयकरण गर्ने दृष्टिकोणलाई सुरु गरेका छौं । आज हामी हाम्रो मार्केटिङ र कानूनी कार्यको नेतृत्व गर्ने दुई स्थानीय स्रोत विकास गर्न सफल भएका छौं । यससँगै एसडीजी जनादेशहरू अनुरूप, समतामूलक र सुरक्षित कार्यस्थलको हाम्रा महत्त्वाकांक्षाको लागि सबै वर्ग र लिङ्गहरूमा समावेशीता, जीविकोपार्जन वृद्धि गर्ने हाम्रो उद्देश्य निरन्तर रहेका छन् ।

(यूनिलिभर नेपालको अध्यक्ष देव बाजपेईले वार्षिक प्रतिवेदनमा राखेको विचार)

सम्बन्धित शिषर्कहरु

नेपालमा अकुपञ्चरको अवस्था : सम्भावना र चुनौतीहरू

अडानीले १ खर्बमा हाइडेलबर्ग सिमेन्ट किन्दै, १४ करोड टन उत्पादन क्षमता

खसीबोकाको स्वास्थ्य परीक्षण : दशैंमा कस्तो मासु खाने, कस्तो नखाने ?

एनपीएल : क्रिकेटमा छिरे ठूला व्यवसायी, सुस्ताएकाे अर्थतन्त्र चलायमान हुने विश्वास

संकटमा बैंकको फराकिलो हृदय, अर्बपति बने कन्जुस

फाइनान्सबाट ऋण लिने घटे, बैंकबाट किन कर्जा लिन चाहँदैनन् नेपाली ?