काठमाडौं । भारत, चीन र रुसको त्रिपक्षीय गठबन्धनबाट अमेरिका र त्यसका युरोपेली सहयोगीहरू असन्तुष्ट छन् ।  यी तीनसँग ब्रिक्समार्फत विश्वव्यापी व्यापारको गतिशीलता परिवर्तन गर्ने शक्ति छ । त्यसैले अमेरिका र युराेपेली देशहरू असन्तुष्ट भएका हुन् ।

इवाई इन्डियाले बुधबार विश्वव्यापी व्यापारमा ब्रिक्स प्लस समूहको प्रभुत्व बढ्दै गएको जनाएकाे छ । सन् २०२६ सम्म ब्रिक्स समूहले जी-७ देशहरूलाई विश्वव्यापी व्यापारमा पछाडि पार्न सक्छन् ।

ब्रिक्स प्लस देशमा भारत,  रुस र चीनको भूमिका प्रमुख छ । ब्राजिल, रुस, भारत, चीन र दक्षिण अफ्रिका मिलेर बनेको ब्रिक्समा अब पाँच देश थपिएका छन् । जसमा इजिप्ट, इथियोपिया, इरान, साउदी अरब र संयुक्त अरब इमिरेट्स पर्छन् ।

इवाईको ‘इकोनोमी वाच’ प्रतिवेदनअनुसार विश्वव्यापी आयात-निर्यातमा ब्रिक्स प्लस देशहरूको हिस्सा द्रूत गतिमा बढिरहेको छ । विश्वव्यापी व्यापारिक वस्तु निर्यातमा ब्रिक्स प्लस समूहको हिस्साले २०२६ सम्ममा जी-७ समूहलाई उछिन सक्छ ।

इवाई भारतका मुख्य रणनीति सल्लाहकार डीके श्रीवास्तवले ब्रिक्स प्लस समूहले विश्वव्यापी व्यापारिक वस्तु निर्यातमा जी-७ समूहलाई २०२६ सम्म उछिन्ने दावी गरे ।

श्रीवास्तवका अनुसार ब्रिक्स प्लस समूहले अन्तर्राष्ट्रिय व्यापार र लगानी लेनदेनलाई सहज बनाउन नयाँ प्लेटफर्म सिर्जना गरिरहेको छ । यो प्लेटफर्म अहिलेकाे स्वीफ्ट प्लेटफर्मको सस्ताे विकल्प बन्न सक्छ ।

इवाई इकाेनाेमी वाचकाे अक्टोबर संस्करणले विश्वव्यापी व्यापार स्थितिमा महत्त्वपूर्ण परिवर्तनहरू आउने संकेत गरेकाे छ ।

निर्यात र आयातमा आफ्नो हिस्सा बढाउँदै ब्रिक्स प्लस

प्रतिवेदनका अनुसार ब्रिक्स प्लस समूहले वस्तु निर्यात र आयातमा आफ्नो हिस्सा द्रूत गतिमा बढाइरहेका छन् । सन् २००० देखि २०२३ सम्म विश्वव्यापी व्यापारिक निर्यातमा ब्रिक्स प्लस समूहको अंश १०.७ प्रतिशतबाट २३.३ प्रतिशतमा पुगेको छ । यो १२.६ प्रतिशतको उत्कृष्ट वृद्धि हो ।

यसको विपरित जी-७ को हिस्सेदारी घटेको छ । ४५.१ प्रतिशतबाट घटेर २८.९ प्रतिशतमा झरेको हाे । यसैबीच, बाँकी विश्वले अपेक्षाकृत स्थिर हिस्सेदारी कायम गरेको छ । याे ४४.२ प्रतिशतबाट बढेर ४७.९ प्रतिशत पुगेको छ ।

इवाईले यो प्रवृत्तिले विश्वव्यापी व्यापार क्षेत्रमा ब्रिक्स प्लस समूहको बढ्दो महत्त्वलाई झल्काउने उल्लेख गरेकाे छ । यसले बहुध्रुवीय विश्वव्यापी आर्थिक परिदृश्यतर्फ सम्भावित परिवर्तनलाई सङ्केत गर्छ ।

ब्रिक्सको १६औं वार्षिक ब्रिक्स शिखर सम्मेलन रुसकाे तातारस्तानको कजान सहरमा सम्पन्न भइसकेकाे छ ।

के हो ब्रिक्स समूह ?

सन् २००१ मा गोल्डमन स्याक्सका एक अर्थविद् जिम ओ’नीलले ब्राजिल, रुस, भारत र चीनलाई बुझाउन संक्षिप्त रूपमा ‘ब्रिक’ शब्द दिएका थिए । उनले यी देशहरू सन् २०५० सम्म विश्वको अग्रणी अर्थतन्त्र बन्ने भविष्यवाणीसमेत गरेका थिए।

यी ठूला र मध्यम आय भएका तर द्रूत आर्थिक वृद्धि भइरहेका देशहरू हुन् ।

सन् २००६ मा ती चारवटा देश मिलेर ब्रिक समूह गठन गर्ने निर्णय गरे । सन् २०१० मा दक्षिण अफ्रिका आबद्ध भएपछि त्यो ‘ब्रिक्स’ बनेकाे हाे ।

ब्रिक्समा इजिप्ट, इथियोपिया, इरान, साउदी अरेबिया र संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई) पनि सम्मिलित भएका छन् ।

आईएमएफ र विश्व ब्याङ्कजस्ता अन्तर्राष्ट्रिय वित्तीय संस्थाहरूको सुधार गर्ने उपायको खोजी गर्नु र उदीयमान अर्थतन्त्रहरूको ‘आवाज र प्रतिनिधित्व’ सिर्जना गर्नु ब्रिक्सको उद्देश्य हो ।

सन् २००९ देखि ब्रिक्स राष्ट्रले वार्षिक रूपमा औपचारिक शिखर सम्मेलन गर्दै आएका छन् । जसमा सदस्य राष्ट्रहरूले पालैपालो आयोजना गर्दै आएका छन् ।

पहिलो पाँच सदस्यीय ब्रिक्स शिखर सम्मेलन सन् २०११ मा भएको थियो ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

ट्रम्पको शपथ ग्रहणका लागि चन्दा दिन ठूला कम्पनीबीच प्रतिस्पर्धा, कसले कति दिए ?

गुगलका सुन्दर पिचाईलाई पछाडि पार्दै यी सीईओ, एक दिनमै कमाउँछन् ६४ करोड रुपैयाँ

अटो उद्योगको निद्रा बिथोल्ने बीवाईडी, जसको रोकिने नामोनिशान छैन

सिङ्गापुरले सन् २०२९ सम्म ‘हाइड्रोजन जेनेरेटर’ निर्माण गर्ने

स्पेसएक्सले सातौं स्टारशिप परीक्षण उडान गर्दै

एआई डाटा सेन्टर निर्माण गर्न माइक्रोसफ्टले छुट्यायो ८० अर्ब अमेरिकी डलर