काठमाडौं । कार्तिक महिनामा घरजग्गाको कारोबार बढेसँगै त्यसबाट संकलन हुने राजस्व पनि वृद्धि भएको छ । २०८१ कार्तिक महिनामा घरजग्गासम्बन्धी ९७ हजार १ सय ९६ वटा कारोबार भएका छन् । जसमध्ये ३३ हजार ५ सय ११ वटा लिखत पारित भएको छ ।

गत वर्षको कार्तिक महिनामा घरजग्गासम्बन्धी ७७ हजार १८५ वटा कारोबार हुँदा २६ हजार ४६ वटा लिखत पारित भएको भूमि व्यवस्थापन तथा अभिलेख विभागले जनाएको छ ।

गत वर्षको सोही अवधिको भन्दा यस वर्षको कार्तिक महिनामा जग्गाको कित्ताकाट पनि वृद्धि भएको छ । कार्तिक महिनामा देशभर ३३ हजार ४२२ वटा कित्ता कित्ताकाट भएर ७३ हजार ६८ वटा कित्ता कायम गरिएको छ । गत वर्ष ३० हजार ३८७ वटा कित्ता कित्ताकाट गरेर ७० हजार ११६ वटा कित्तामा विभाजित गरिएको थियो ।

यसरी घरजग्गाको कित्ताकाट र कारोबार बढेसँगै त्यसबाट संकलन हुने राजस्वमा पनि वृद्धि भएको विभागको तथ्यांकले देखाउँछ । विभागका अनुसार घरजग्गाको कारोबारबाट २०८० कार्तिक महिनामा २ अर्ब ७० करोड ४० लाख रुपैयाँ राजस्व संकलन भएको छ । जुन गत वर्षको कार्तिक महिनाको तुलनामा २४.९६ प्रतिशत बढी हो । गत वर्षको कार्तिक महिनामा घरजग्गाको कारोबारबाट २ अर्ब १६ करोड ३८ लाख रुपैयाँ राजस्व संकलन भएको थियो ।

सेयर बजारका लगानीकर्ता घरजग्गा कारोबारतर्फ सोझिएपछि घरजग्गाको कारोबार वृद्धि भएको व्यवसायीहरूको भनाइ छ । सेयर बजारमा करेक्सन आएपछि त्यस क्षेत्रमा लगानी गर्ने लगानीकर्ताले घरजग्गामा लगानी गर्न थालेपछि कारोबार वृद्धि भएको नेपाल जग्गा तथा आवास विकास महासंघका महासचिव विष्णुप्रसाद घिमिरेले बताए ।

उनले भने, ‘पछिल्लो समय सेयर बजार घट्न थालेको थियो । लागनीकर्ताले सेयरको रकमले घरजग्गामा लगानी गर्न थालेपछि घरजग्गाको कारोबार वृद्धि भएको हो ।’

महासचिव घिमिरेका अनुसार पछिल्लो १५ दिन अर्थात तिहारपछि घरजग्गाको कारोबार वृद्धि भएको हो । तिहारपछि देशभर नै कारोबार वृद्धि भएको उनको भनाइ छ । आगामी दिनमा घरजग्गाको कारोबार निरन्तर बढ्दै जाने उनको दाबी छ । घरजग्गाको कारोबारलाई अझै प्रभावकारी बनाउन सरकारले पनि यस क्षेत्रलाई ध्यान दिनुपर्नेमा उनले जोड दिए ।

नेपाल राष्ट्र बैंकले यस क्षेत्रमा केही खुकुलो नीति लिएको खण्डमा कारोबार पनि बढ्ने र त्यसबाट सरकारलाई प्राप्त हुने राजस्व पनि बढ्ने उनको बुझाइ छ ।

सरकारलाई राजस्व चाहिने तर राजस्व वृद्धि गर्न यस क्षेत्रमा गर्नुपर्ने सुधारात्मक कामहरूमा ध्यान नदिएको गुनासो महासचिव घिमिरेको छ । नेपाल राष्ट्र बैंकले मासिक किस्तामा वैध आम्दानीको ७० प्रतिशतवाला व्यवस्थालाई सच्याउनु पर्ने उनले बताए  ।

यसैगरी, घरजग्गा खरिद गर्ने जनताले बैंकलाई तिर्ने मासिक किस्ता वैध आम्दानीको ७० प्रतिशत हुनुपर्ने व्यवस्था रहेको बताउँदै उनले यसलाई बढाउनुपर्नेमा जोड दिए । यस्तै, अढाई करोड रुपैयाँसम्मको घर किन्न सरकारले सहुलियत गरिदिएको भएपनि त्यो प्रभावकारी नभएको उनको भनाइ छ ।

सरकारले एकातिर भन्ने अनि अर्कोतिर व्यवस्थाले कस्ने नीति ल्याएकाले प्रभावकारी हुन नसकेको महासचिव घिमिरेले बताए  । उनले हिसाब गर्दै भने, ‘मानौं अढाई करोडको घर किन्दा एक करोड आफै लगानी गरेर बाँकी डेढ करोड बैंकबाट लगानी कर्जा लिइयो ।डेढ करोडको किस्ता मासिक रूपमा कम्तिमा पनि ३ लाख बढी तिर्नु पर्छ । ३ लाख किस्ता तिर्न मासिक ४ लाख ५० हजारभन्दा बढी वैध आम्दानी हुनु पर्छ ।’

सरकारको यस नीतिअनुसार एउटा सचिवले घरजग्गा किन्न नसक्ने अवस्था छ । सचिवको वैध तलब ७० हजार रुपैयाँको हाराहारी छ । उसले एक करोडको कर्जा लिएको खण्डमा २ लाख रुपैयाँको हाराहारीमा मासिक किस्ता भुक्तानी गर्नुपर्छ । त्यसको लागि उसको वैध तलब ३ लाख हुनु पर्दछ । राष्ट्र बैंकले यस व्यवस्थालाई मात्र सच्याए पनि घरजग्गाको कारोबार ह्वात्तै बढ्ने महासचिव घिमिरेको दाबी छ ।

यस्तै, महासंघले घरजग्गा व्यवसाय सुधारका लागि सरकारले सुधार्नुपर्ने  विषयहरू समेटेर नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीलाई ज्ञापनपत्र पनि बुझाएको थियो । महासंघले अफ्ना विभिन्न ६ मागसहितको पत्र गभर्नरलाई बुझाएको हो ।

यस्ता छन् माग

(१) अनुमति प्राप्त रियल स्टेट कम्पनीलाई प्रवाह हुँदै आएको कर्जामा कर्जा र धितोको अनुपात ८० प्रतिशत कायम गर्नुपर्ने ।

(२) कर्जा र आम्दानीको अनुपात ८० प्रतिशत गर्नुपर्ने ।

(३) रियल इस्टेट व्यवसाय गर्ने कम्पनीहरुलाई प्रदान गरिने कर्जाको जोखिम भार १०० प्रतिशत कायम गर्नुपर्ने ।

(४) रियल स्टेट कर्जाको पुनर्तालिकीकरण / पुनर्संरचना गर्नुपर्ने ।

(५) अर्थतन्त्र चलायमान नभएको वर्तमान परिप्रेक्ष्यमा कर्जाको प्रिमियम घटाउनुपर्ने ।

(६) रियल इस्टेट कर्जालाई वर्किङ क्यापिटल गाइडलाइन लागू नगर्नका लागि स्पष्ट निर्देशन दिनुपर्ने ।

सम्बन्धित शिषर्कहरु

बाढीको दाबी भुक्तानी गर्न बीमा कम्पनीको आलटाल, पौने १२ अर्बमा ५ प्रतिशत मात्रै भुक्तानी

सुन धितो राखेर कुन बैंकले कति दिन्छ ऋण ? यस्तो छ प्रक्रिया

गुरुङ, श्रेष्ठ र राणा मिलेर बनाउने होटलको निर्माण सुरु, दरबारमार्गमा यस्तो बन्दैछ २५ तले होटल

प्रभु केबलकारले ३० करोडको आईपीओ जारी गर्ने, बिक्री प्रबन्धकमा कुमारी क्यापिटल नियुक्त

सयपत्री हाइड्रोपावरले सतप्रतिशत हकप्रद सेयर निष्कासन गर्ने

आज ११ अर्ब बढीको कारोबार, ३ कम्पनीमा सकारात्मक सर्किट