गृहमन्त्री अर्याल र पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीबीच भेटवार्ता, के भयो कुराकानी ?
काठमाडौं । अन्तरिम सरकारका गृहमन्त्री ओमप्रकाश अर्यालले पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीसँग भेटवार्ता गरेका छन् । बिहीवार बिहान भंगालस्थित तोडफोड र आगजनी भएको भण्डारीको निवासमा पुगेर निरीक्षणका साथै भेटवार्ता गरेका हुन् । गत भदौ २३ र २४ गतेको आन्दोलनका क्रममा जेनजी आन्दोलनकारीले भण्डारीको निवासमा आगजनी र तोडफोड गरेका थिए । सोही निवासको गृहमन्त्री अर्यालले बिहीवार बिहान निरीक्षण गरे । साथै उनले भण्डारीसँग भेटवार्ता पनि गरेका छन् । भेटमा पछिल्लो राजनीतिक, समसामयिक विषयहरू र आगामी निर्वाचनबारे छलफल भएको छ । यसअघि गृहमन्त्री अर्यालले पूर्वराष्ट्रपति डा. रामवरण यादवसँग पनि भेटवार्ता गरेका थिए ।
जेनजी प्रदर्शनको प्रभाव : स्तनपान कक्षमै इजलास सञ्चालन
काठमाडौं । जेनजी प्रदर्शनमा लागेको आगलागीपछि मोरङ जिल्ला अदालतले इजलास अभावमा स्तनपान कक्षमै इजलास सञ्चालन गरेको छ । अदालतका दुई भवनमा ११ वटा इजलास सञ्चालनमा रहेका मध्ये आगलागीपछि दुईवटा इजलासलाई स्थान अभाव भएको हो । अदालतका सूचना अधिकारी हेमबहादुर बुढाथोकीका अनुसार ९ वटा इजलास रहेको मुख्य भवनमा रहेका ४ नम्बर र १ नम्बर इजलासलाई स्थान अभाव भएको छ । इजलासका लागि स्थान अभाव भएपछि पुरानो स्तनपान कक्षलाई इजलासको रूपमा विकास गरिएको बुढाथोकीले जानकारी गराए । तर त्यहाँ पनि मुद्दाको सुनुवाइ हुन सक्ने अवस्था छैन । उनका अनुसार सानो ठाउँमा दुईवटा इजलास राखिएकोले सुनुवाइ गर्न नसकिएको हो । 'स्थान अभावले मुद्दाको सुनुवाइ त रोकिएको छ नै, चालु मुद्दाका १ हजार ४१ वटा मिसिल जलेका कारण मुद्दाको निरन्तरतामा पनि समस्या आएको छ,' बुढाथोकीले भने । फैसला लेखिँदै गरेका ९० वटा मिसिल नष्ट भएकाले फैसला भएर पनि पक्षहरूले न्याय पाउन नसकेको जानकारी उनले दिए । बुढाथोकीका अनुसार फौजदारी अभियोगका १० वटा मिसिल दैनिक रूपमा रिकभर भइरहेका छन् । दुनियाबादी मुद्दाका फाइलहरू मुद्दाका पक्ष र वकिलहरूसँग सहयोग मागेर मिसिल बनाउने काम भइरहेको छ । अदालतमा २००१ सालदेखिका १ लाख ४९ हजार मिसिल जेनजी आन्दोलनको दोस्रो दिन २४ भदौमा जलाइएको पाइिएको छ ।
छार्का भेरोलमा अलपत्र परेका दुई पर्यटकको उद्धार
मुस्ताङ । मुस्ताङ र डोल्पाको सिमाना छार्का भेरोलको हिउँमा फसेका दुई जना नेपाली पर्यटकको बिहीबार बिहान हेलिकप्टरमार्फत उद्धार गरिएको छ । जिल्ला प्रशासन कार्यालय मुस्ताङको समन्वयमा इन्द्रबक्स गणको नेपाली सेनाको सहयोगमा एयर डाइनोष्टिक हेलिकप्टरमार्फत सकुशल उद्धार गरिएको हो । पर्वतका मनिष जिसी र म्याग्दीका सन्तोष कुँवर भारी हिमपातका कारण मुस्ताङ र डोल्पाको सिमानामा फसेका जानकारी पाएपछि सेनासँगको समन्वयमा सकुशल उद्धार गरिएको मुस्ताङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी विष्णुप्रसाद भुसालले जानकारी दिए । यही कात्तिक ९ गते उपल्लो डोल्पाको भ्रमणमा निस्किएका दुवै जना पहिलो दिन मुस्ताङ वारागुङ मुक्तिक्षेत्र–५ साङ्ता गाउँमा बास बसेका थिए । त्यसपछि त्यहाँको साङ्ता गाउँ हुँदै उपल्लो डोल्पाको भ्रमणका लागि उपल्लो डोल्पाको छार्का पुगेका थिए । प्रतिकूल मौसम र भारी हिमपातका कारण उपल्लो डोल्पाको छार्कामा रोकिएका जिसी र कुँवर छ दिनसम्म छार्कामा रोकिएका उनले बताए । हिमपात रोकिएर मुस्ताङ फर्किने पर्खाइमा रहेका जिसी र कुँवर कात्तिक १६ गते हिमापात रोकिएपछि त्यहाँबाट स्थानीय निर्माण व्यवसायी विकास रोकायासँगै छार्का हुँदै मुस्ताङ प्रस्थान गरेका थिए । दुई जना पर्यटकसँगै आएका रोकाया छार्का ब्यारेलबाट छुट्टिएका थिए । रोकाया स्थानीय नागरिक भएकाले मुस्ताङको साङ्ता गाउँ पुगेपनि पर्यटकद्वय समुद्री सतहको पाँच हजार मिटर उचाइमा पर्ने छार्का ब्यारेलबाट पदमार्ग पहिचान गर्न नसक्दा चार दिनसम्म अलपत्र परेका प्रजिअ भुसालले उल्लेख गरे । उनका अनुसार रोकायाले सेटलाइट फोनमार्फत छार्का ब्यारेलमा दुई पर्यटक अलपत्र परेका स्थानीय प्रशासनलाई जानकारी गराएका थिए । मुस्ताङका प्रमुख जिल्ला अधिकारी भुसालले नेपाली सेनाको इन्द्रबक्स गणबाट दुई जना सेनाको टोली पुगेर हिमपातमा फसेका पर्यटकको हेलिकप्टरमार्फत सकुशल उद्धार गरिएको जानकारी दिए । पर्यटक जिसीले उपल्लो डोल्पामा भारी हिमपात भएकाले आफूहरू चार दिनसम्म मुस्ताङ र डोल्पाको सिमानामा अलपत्र परेको बताए । उनका अनुसार रोकायाले दिएको जानकारी पश्चात् स्थानीय प्रशासन र सेनाले उद्धार गरेको हो । रासस
ममदानीले सुरुदेखि गलत बाटो रोजेको ट्रम्पको दावी
काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले नवनिर्वाचित न्यूयोर्क सिटीका मेयर जोहरान ममदानीको विजयोत्तर भाषणलाई ‘धेरै रिसाएको’ बताएका छन् । ट्रम्पको भनाइअनुसार ममदानी सुरुदेखि नै गलत दिशातर्फ अघि बढिरहेका छन् र यदि उनले वाशिंगटनप्रति सम्मान देखाएनन् भने सफल हुने सम्भावना न्यून छ । फक्सन्युजसँग कुरा गर्दै ट्रम्पले भने, ‘मलाई लाग्छ उनको भाषण निकै आक्रोशपूर्ण थियो, विशेषगरी मेरो विरुद्ध।’ ‘उनीहरूले मेरो साथ राम्रो व्यवहार गर्नुपर्छ किनभने धेरै कुरा स्वीकृत गर्ने अधिकार मेरो हातमा छ । उनी एक खराब सुरुवाततर्फ जाँदैछन्,’ उनले थपे । न्यूयोर्कको मेयर चुनाव जितेपछि जोहरान ममदानीले ट्रम्पतर्फ इङ्गित गर्दै भनेका थिए, ‘जसले उनलाई सफल बनाउन सक्छ, त्यहीले उनलाई हराउन पनि सक्छ ।’ जोहरान ममदानी पहिलो पटक मुस्लिम मूलको उम्मेदवारका रूपमा न्यूयोर्क सिटीको मेयरमा निर्वाचित भएका हुन् । जुन अमेरिकी राजनीतिक परिदृश्यमा एक नवीन घटना हो किनभने इतिहासमा सधैं प्रबुद्ध श्वेतहरूले प्रमुख सहरी पदमा विजय पाउँथे। ममदानीले आफ्नो अभियानमा सामाजिक समानता, सार्वजनिक सुरक्षा सुधार, र स्थानीय समुदायसँग संवाद बढाउने विषयलाई प्राथमिकता दिएका छन् । ट्रम्पले बारम्बार ममदानीको सम्भावित मेयर पदलाई चुनौतीपूर्ण ठहराएका थिए र कोषीय समर्थनमा कठिनाइ आउन सक्ने चेतावनी दिएका थिए । ममदानीको जीतले न्यूयोर्कको बहुसांस्कृतिक राजनीति र अमेरिकी राजनीतिक परिदृश्यमा नयाँ बहसको सुरुवात गरेको छ ।
वीरगञ्ज भन्सार नाका : विद्युतीय सवारीसाधन आयातमा वृद्धि
वीरगञ्ज । चालु आवको तीन महिनामा वीरगञ्ज नाका हुँदै ६८ करोड ५ लाख रुपैयाँ मूल्य पर्ने दुई सय २९ विद्युतीय जीप, कार र भ्यानहरु आयात भएका छन् । गत आर्थिक वर्षको तीन महिनाका तुलनामा चालु आवको सोही अवधिमा भने विद्युतीय सवारीसाधनको आयात ह्वातै वृद्धि भएको छ । गत आवको तीन महिनामा भने ९७ मात्रै विद्युतीय जीप,कार र भ्यानहरु आयात भएको थियो । सर्वसाधारणको विद्युतीय सवारीसाधनप्रतिको आकर्षण र चीनको सीमा नाका हुँदै आउने सडकको अवस्था दयनीय भएपछि यो नाका हुँदै हुने आयातमा बढोत्तरी भएको हो । चालु आवको तीन महिनामा विद्युतीय जीप,कार र भ्यान आयातबाट ४५ करोड ७२ लाख राजस्व सङ्कलन भएको छ । वीरगञ्ज भन्सार कार्यालयका प्रमुख भन्सार प्रशासक विष्णुप्रसाद ज्ञवाली पनि पछिल्लो समय विद्युतीय सवारीसाधनको आयातमा उल्लेखनीय वृद्धि भएको बताए । गत आवको तीन महिनाको अवधिमा भने वीरगञ्ज नाका हुँदै १४ करोड ४९ लाख रुपैयाँ मूल्य पर्ने ९७ वटा विद्युतीय जीप, कार र भ्यानहरु आयात भएको थियो । सो अवधिमा विद्युतीय सवारीसाधन आयातबाट नौ करोड ११ लाख रुपैयाँ मात्रै राजस्व सङ्कलन भएको थियो । चालु आवको तीन महिनामा २८ करोड ७९ लाख रुपैयाँ मूल्य पर्ने दुई हजार एक सय ९४ विद्युतीय मोटरसाइकल आयात भएको छ । जबकी गत आवको तीन महिनाको अवधिमा भने २१ करोड १७ लाख रुपैयाँ मूल्य पर्ने एक हजार चार सय ८१ विद्युतीय मोटरसाइकल आयात भएको थियो । रासस
एनआईसी एशिया बैंकका सीईओ सुजित शाक्यले सम्हाले कार्यभार
काठमाडौं । एनआईसी एशिया बैंकको प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सीईओ) सुजित शाक्यले कार्यभार सम्हालेका छन् । गत सोमबार बैंकको सीईओमा नियुक्त भएका शाक्यले बिहीबार (आज) कार्यभार सम्हालेका हुन् । उनले नियुक्त भएकाे ३ दिनमा कार्यभार सम्हालेका हुन् । बैंक सञ्चालक समितिको कात्तिक १७ गते बसेको बैठकले सीईओमा शाक्यलाई नियुक्त गरेको थियो । यसअघि शाक्य नबिल बैंकको वरिष्ठ नायव प्रमुख कार्यकारी अधिकृत (सिनियर डीसीईओ) रहेका थिए । उनी ४ वर्षका लागि एनआईसी एशिया बैंकको सीईओमा नियुक्त भएका हुन् । भारतको लखनउस्थित इन्स्टिच्युट अफ प्रोडक्टिभिटी म्यानेजमेन्टबाट पोस्ट ग्य्राजुएट डिप्लोमा इन बिजनेश म्यानेजमेण्ट गरेका शाक्यले सन् १९९६ मा नेपाल श्रीलङ्का मर्चेन्ट बैंकबाट बैंकिङ करिअर सुरु गरेका थिए । उनले जुलाई १९९७ देखि १२ अप्रिल २००५ सम्म हिमालयन बैंक, १३ अप्रिल २००५ देखि १७ जुलाई २००७ सम्म लक्ष्मी सनराइज बैंक, १० अक्टोबर २००७ देखि २९ जुन २०१३ सम्म साबिक बैंक अफ एशिया नेपाल, ३० जुन २०१३ देखि १२ फेब्रुवरी २०१७ सम्म एनआईसि एसिया बैंकमा काम गरेका थिए । यस्तै, उनले १ मार्च २०१७ देखि १६ अप्रिल २०१९ सम्म साबि सिभिल बैंक, २२ अप्रिल २०१९ देखि ५ डिसेम्बर २०१९ सम्म साबिक जनता बैंक र डिसेम्बर २०१९ देखि अगस्ट २०२० सम्म ग्लोबल आइएमई बैंकमा काम गरेको अनुभव छ । नेपाली बैंकिङ क्षेत्रमा ३ दशकको कार्यानुभव भएका शाक्यले आधा दर्जन बढी संस्थामा काम गरेर आफ्नो दख्खलता देखाइसकेका छन् । १६ अगस्ट २०२० देखि हालसम्म भने उनी नबिल बैंकको डीसीईओको रूपमा कार्यरत थिए ।
राजस्व उठाउन सरकार चुक्यो, लक्ष्यभन्दा ७२ अर्ब कम संकलन
काठमाडौं । लक्ष्यअनुसार राजस्व उठाउन सरकार असफल बन्दै गएको छ । सरकारी निकायहरुले प्रभावकारी रुपमा राजस्व उठाउन ध्यान नदिदाँ लक्ष्यअनुसार राजस्व संकलन हुन छाडेको हो । अर्थमन्त्रालयका अनुसार चालु आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासमा सरकारले २ खर्ब ४९ अर्ब मात्रै राजस्व उठाएको छ । यो अवधि अर्थात असोज मशान्तसम्ममा सरकारले ३ खर्ब २१ अर्ब रुपैँया राजस्व उठाउने लक्ष्य राखेको थियो । यद्यपी अघिल्लो आर्थिक वर्षको यो अवधिको तुलनामा संकलित राजस्व झिनो मात्रमा बढेको छ । गत आर्थिक वर्षको असोजसम्ममा सरकारले २ खर्ब ४८ अर्ब राजस्व उठाएको तथ्यांकले देखाउँछ । अघिल्लो आर्थिक वर्षको यही अवधिको तुलनामा राजस्व वृद्धिदर ०.३२ प्रतिशतले मात्रै बढ्नुले सरकारी संयन्त्र राजस्व संकलन गर्न तदारुकताकासाथ नलागेको प्रष्ट देखिएको छ । चालु आर्थिक वर्षमा सरकारले १४ खर्ब ८० अर्बको राजस्व संकलनको लक्ष्य लिएको छ । असोज मशान्त सम्ममा राजस्वका कुनै पनि शिर्षकमा उत्साहजक रुपमा राजस्व संकलन नभएको स्वयं अर्थमन्त्रालयको तथ्यांकले प्रष्ट देखाउँछ । अर्थमन्त्रालयकाअनुसार असोज मशान्तसम्ममा भन्सार महसुल ७० अर्ब भन्दा बढी उठाउने सरकारले लक्ष्य राखेकोमा ५६ अर्ब ८५ करोड मात्रै संकलन गरेको छ । यस्तै, मूल्य अभिवृद्धि कर (भ्याट) ९४ अर्ब ११ करोडको लक्ष्य असोज मसान्तसम्मको थियो । जसमा ८१ अर्ब २३ करोड मात्रै उक्त शिर्षकमा राजस्व उठेको छ । समिक्षा अवधिमा अन्तशुल्कतर्फ ४८ अर्ब ६५ करोडको लक्ष्य रहेकोमा ४७ अर्ब ८३ करोड राजस्व संकलन भएको छ । यो शिर्षकमा पनि लक्ष्यअनुसार राजस्व उठाउन सरकारी संयन्त्रहरु चुकेका छन् । आयकरतर्फ ७१ अर्ब २२ करोड राजस्व संकलनको लक्ष्य राखिएकोमा ४६ अर्ब ९० करोड मात्रै राजस्व संकलन भएको छ । गैरकर तर्फपनि लक्ष्यअनुसार राजस्व उठेको छैन । अर्थमन्त्रालयका अनुसार ३५ अर्ब ५२ करोडको लक्ष्य असोज मशान्त सम्म गैरकरतर्फ उठाउने रहेकोमा १४ अर्ब ७२ करोड मात्रै संकलन भएको छ । पहिलो त्रैमासमा राजस्वका लक्ष्य नभेट्नुले आगामी दिनमा सरकारलाई चालु खर्च धान्न समेत राजस्वले नपुग्ने स्थीति आउनसक्ने खतरा देखिएको छ । अहिले दैनिक सरकारको चालु खर्च झन्डै ३ खर्ब बराबरको छ तर आम्दानी भने दैनिक २ खर्ब ८० अर्बको मात्रै रहेको महालेखा नियन्त्रकको कार्यालयको तथ्यांकले देखाउँछ ।
बैंकको ३७ अर्ब रुपैयाँ लगानी रहेका संरचनामा क्षति
काठमाडौं । नेपाल राष्ट्र बैंकका गभर्नर डा. विश्वनाथ पौडेलले बैंक तथा वित्तीय संस्थाको ३७ अर्ब रुपैयाँ लगानी रहेको निजी क्षेत्रको संरचनामा क्षति पुगेको बताएका छन् । गत भदौ २३ र २४ गतेको प्रदर्शनमा जेनजी आन्दोलनकारीहरूले सरकारी तथा निजी क्षेत्रका धेरै संरचनामा तोडफोड र आगजनी गरेका थिए । आन्दोलन लगत्तै राष्ट्र बैंकले गरेको अध्ययनमा ३७ अर्ब रुपैयाँ बैंकको लगानी रहेको निजी क्षेत्रका संरचनामा क्षति पुगेको गभर्नर डा. पौडेलले बताए । ‘जेनजी आन्दोलनपछि हामीले क्वीक क्यालक्कुलेसन गरेको थियौं । निजी क्षेत्रमा बैंकको प्वाइन्ट अफ भिउबाट हेर्दा ३७ अर्ब रुपैयाँको ड्यामेज भएको देखिन्छ । तर, मुख्य ड्यामेज सरकारको भएको छ । निजी क्षेत्रको बैंकबाट क्विक्ली लिएको लिएको त्यहि हो । त्यसमा कतिपय बीमा पनि भएको छ,’ उनका अनसार जेनजी आन्दोलनपछि लगानीकर्ताको मनबोल अत्यन्तै गिरेको छ । विगतदेखि पैसा भएपनि लगानी नभइरहेको अवस्थामा आन्दोलनपछि थप वातावरण बिग्रिएको उनको भनाइ छ । ‘विगत एक/दुई वर्षदेखि नै हाम्रोमा लगानी भइरहेको थिएन । हाम्रो देशमा पैसा थियो तर, इन्भेष्टमेन्ट भएको थिएन । व्यापारीहरुको मनोबल गिर्दै गएको थियो । त्यसको लागि बिग पुस चाहिने थियो तर, त्यसको लागि काम भइरहेको थिएन । हामी आफैं पनि मुख्य ठूलो लगानी आकर्षित गर्न खोजिरहेका थिएनौं । सरकारले सुरु गरेका काम पनि भएका थिएनन्,’ उनले भने । उनका अनुसार मुग्लिन–काठमाडौं सडक काठमाडौंका लागि मुख्य राजमार्ग हो । तर, विगत ३० वर्षको अवधिमा उक्त सडकमा गुड्ने गाडीको कुनै परिवर्तन नआएको उनले बताए । ‘अर्थतन्त्रलाई गति दिन चाहिने नीतिगत सुधार र लगानीलाई बढाउन आपश्यक पर्ने काम सुस्त छ । लगानीका लागि आवश्यक पर्ने विषय पहिचान गरेर अगाडि बढ्न सकिरहेको थिएन,’ उनले भने, ‘अहिले ब्याजदर घटेको थियो, ब्याजदर घट्दा पनि माग बढिरहेको थिएन । यस्तो अवस्थामा जेनजी आन्दोलन भएको हो । यसले मनोबल झन् गिराउने काम भएको छ ।’ गभर्नर डा. पौडेलका अनुसार ब्याजदर न्यून विन्दुमा हुँदा पनि मान्छेहरुले व्यवसाय गर्न चाहेका छैनन् । किनभने काम गर्ने वातावारण नरहेको उनले बताए । बैंकहरुले लगानी गर्न नसकेपछि राष्ट्र बैंकले निक्षेप खिचिरहेको उनको भनाइ छ । काठमाडौंलगायत मुख्य सहर केन्दीत मात्रै लगानी भइरहेको उनले बताए । ‘मध्य पहाडी राजमार्ग बनेको छ । बागलुङबाट डडेल्धुरासम्म यात्रा गरे । रुकुम भ्याली, दैलेख, जाजरकोट सुन्दर छन् । हामीले गरिबी रहेको भनेका ठाउँमा पनि रोडहरु पुगेका छन् । तर, होटलहरु छैनन्, क्याफेहरु छैनन्, पर्यटन पुवर्धाहरु छैनन् । फिल्महलहरु छैनन्,’ उनले भने, ‘मान्छेहरु रमाउने वातावरण पनि बनाइरहेका छैनौं । कर आइरहेको छैन । रोडहरु बन्दा पनि कर आउने ठाउँ भएन । त्यसैले सबैलाई लगानी गर्न आग्रह गरिरहेको हुन्छु । धेरै जसो लगानी काठमाडौं केन्द्रीत छ अथवा तराईको सहरहरुमा केन्द्रीत भइरहेको छ ।’ उनका अनुसार वैकल्पिक विकास वित्त कोषलाई एकवर्ष अगाडिदेखि आक्रामक रुपमा बढाउन खोजिएको थियो । जसबाट केही ठूला आयोजना निर्माण गर्ने भनिएको थियो । अब व्यवसायीहरुलाई सहज वातावरण बनाउन आवश्यक रहेको उनको भनाइ छ । व्यवसायीहरुलाई सहज वातावरण बनाउनु आवश्यक रहेको उनले बताए । ‘व्यवसायीलाई चोर हो, फटाहा हो भन्न सजिलो छ । सानो मान्छेले मेहेनत गरेर यहाँसम्म आइपुग्दा एक÷दुई वटा गल्ति भए होलान् । तर, त्यही विषयलाई लिएर कनाएको कनाई गर्छन् । त्यसलाई इग्नोर गरेर यसले रोजगारी श्रृजना गरेको छ, कर तिरेको छ, अझै कर तिर्ला भन्ने दृष्टिकोणबाट पनि हेर्न सकिन्छ,’ उनले भने ।
