विश्व

काठमाडौं । पछिल्लो २४ घण्टामा क्रिप्टोकरेन्सीको दुनियाँमा हलचल मच्चिएको छ । क्रिप्टो मार्केट क्याप ६ प्रतिशतभन्दा धेरै घटेर ३ लाख करोड डलरभन्दा तल झरेको छ । बिटकोइन र इथेरियमसहित संसारका ठूला क्रिप्टोमा जबरजस्त गिरावट आएको छ । क्रिप्टोमा यो गिरावट केही दिनदेखि नै जारी छ । तर लामो समयपछि २४ घण्टामा यति ठूलो गिरावट देखिएको हो । कोइन मार्केटक्यापका अनुसार बिहीबार बिहान ९ः३० बजे क्रिप्टोकरेन्सीको मार्केट क्याप ३.१४ लाख करोड डलर थियो । आज बिहान ९ः३० बजे यो घटेर २.९५ लाख करोड डलर भएको छ । यसरी २४ घण्टामा ६ प्रतिशतभन्दा बढी गिरावट आएको छ ।  क्रिप्टोको ‘फियर एण्ड ग्रीड इन्डेक्स’ ११ मा झरेको छ, जसले बजारमा डरको माहोल रहेको संकेत गर्छ । यसको मतलब लगानीकर्ताहरू क्रिप्टोकरेन्सी बेचिरहेका छन् । यो इन्डेक्स शून्यदेखि १०० सम्म हुन्छ । इन्डेक्स शून्य नजिक जति हुन्छ, बजारमा डर त्यति नै धेरै भएको मानिन्छ । ठूला क्रिप्टोमा ठूलो गिरावट पछिल्लो २४ घण्टा बिटकोइनसहित धेरै ठूला क्रिप्टोका लागि निकै खराब रहेको रह्यो । यिनमा ७ प्रतिशतभन्दा बढी गिरावट आएको छ । यो ९० हजार डलरभन्दा धेरै तल झरेको छ । बिहीबार बिहान ९ः३० बजे बिटकोइन ७.१७ प्रतिशत गिरावटसहित ८५ हजार ७५० डलरमा कारोबार भइरहेको थियो । त्यस्तै, पछिल्ला ७ दिनमा बिटकोइन १३ प्रतिशतभन्दा बढी गिरावट आएको छ । इथेरियम, रिपल, सोलाना, कार्डानो आदिमा पनि २४ घण्टामा ७ प्रतिशतभन्दा बढी गिरावट आइसकेको छ । बिहान ९ः३० बजे इथेरियम ७.५३ प्रतिशत गिरावटसहित २ हजार ७९९ डलर, रिपल ७ प्रतिशत गिरावटसहित १.९७ डलर, सोलाना ७.२८ प्रतिशत गिरावटसहित करिब १३२ डलर र कार्डानो ७.८७ प्रतिशत गिरावटसहित ०.४२ डलरमा कारोबार भइरहेका थिए । कोइन मार्केट क्यापका अनुसार टप १०० सबै क्रिप्टो रातो संकेतमा कारोबार भइरहेका छन् अर्थात् सबै घाटामा छन् । धेरै क्रिप्टोमा २४ घण्टामै १० प्रतिशतभन्दा धेरै यहाँसम्म कि करिब २० प्रतिशतसम्म गिरावट आएको छ । टनकोइन, क्यान्टन, नियर प्रोटोकल, स्टार्कनेट, ड्यास, स्टोरी, मोर्फो, एमवाईएक्स फाइनान्स आदि यिनमध्ये परेका छन् । क्रिप्टो करेन्सीमा किन गिरावट ? डिजिटल मुद्रामा ठूलो गिरावट आउँदा बजार मूल्य अरबौं डलरले खुम्चिएको छ । बजार विश्लेषकहरू अमेरिकी फेडरल रिजर्भले निकट भविष्यमा ब्याजदर घटाउने सम्भावना न्यून देखिएको हुँदा जोखिमयुक्त सम्पत्तिमा लगानीकर्ता पछाडि हट्न थालेको बताउँछन् ।  यससँगै बजारमा ठूलो मात्रामा लिइएका उधारो पोजिसन (लेभरेज ट्रेड) मूल्य घटेपछि जबरजस्ती बन्द (लिक्विडेसन) हुन थालेका छन् ।  लेभरेज ट्रेड भनेको सानो पूँजी प्रयोग गरेर धेरै ठूलो रकमजस्तै प्रभाव पार्नेगरी गरिएको ट्रेड हो । लेभरेजले ट्रेडरलाई ब्रोकर वा एक्सचेन्जबाट धितो पूँजी लिएर आफ्नो वास्तविक लगानीभन्दा धेरै गुणा ठूलो पोजिशन लिन अनुमति दिन्छ । उदाहरणका लागि यदि तपाईंले १०० डलर लगानी गर्नुभयो र दशौं गुणा लेभरेज प्रयोग गर्नुभयो भने तपाईंले १०० को नभई १ हजार डलर बराबरको ट्रेड गर्न सक्नुहुन्छ । ट्रेड एक्सचेन्ज स्रोतहरूका अनुसार एकै दिनमा लाखौं डलरका पोजिसनहरू लिक्विडेट भएका छन् । विश्लेषकहरूका अनुसार पछिल्लो महिना देखिएको मूल्यवृद्धिबाट धेरै लगानीकर्ताले नाफा सुरक्षित गर्न बिक्री बढाएपछि बजारको उत्साह पनि कमजोर भएको छ । यसले मनोवैज्ञानिक असर घटाउँदै प्यानिक सेलिङ (सोच, विचारबिना, मूल्य घट्दै जाँदा पनि तुरुन्तै आफ्नो सम्पत्ति बेच्ने) को वातावरण बनाएको छ । प्राविधिक कारणले पनि बजार झनै कमजोर बनेको बताइन्छ । बिटक्वाइनले महत्त्वपूर्ण समर्थनस्तर (सपोर्ट लेभल) भत्काएपछि स्वचालित बिक्री अर्डरहरू सक्रिय भएर अर्को श्रृंखलाबद्ध गिरावट सुरु भएको हो । बजारमा तरलता (लिक्विडिटी) कमी देखिनाले ठूला विक्रेताहरूको कारोबारले समेत मूल्य माथि टिक्न नदिएको विश्लेषण छ । सबै क्रिप्टो डुब्दा जीक्यास चम्कियो, २ महिनामा १२०० प्रतिशतभन्दा बढी रिटर्न इन्डोप्यासिफिक क्षेत्रमा प्रभाव बढाउने दौडमा रूस, भारतसँग समुद्री व्यापार बढाउन पहल

काठमाडौं । क्रिप्टो बजारमा पछिल्लो केही दिनयता गिरावट जारी छ । बिटकोइनसहित धेरै ठूला क्रिप्टोकरन्सीहरू धराशायी भइसकेका छन् । तर एक क्रिप्टोकरन्सी भने यस्तो छ जसमा यो गिरावटको प्रभाव परिरहेको छैन । त्यसको नाम जीक्यास हो । पछिल्ला २४ घण्टामा धेरै क्रिप्टोकरन्सीमा ठूलो गिरावट देखिए पनि जीक्यासको मूल्य करिब १२ प्रतिशत बढेको छ । दुई महिनामा यसको रिटर्न १२०० प्रतिशतभन्दा धेरै भएको छ । बिहीबार दिउँसो करिब २:३० बजे जीक्यास क्रिप्टोको मूल्य ६७३ डलर (करिब ९६ हजार रुपैयाँ) थियो । यो क्रिप्टोले मात्र २० दिनमा लगानी दोब्बर गरिसकेको छ । अक्टोबर ३१ मा यसको मूल्य करिब ३३० डलर थियो, अहिले ६७० डलरभन्दा माथि पुगेको छ । यसरी हेर्दा २० दिनमै यसले लगानीकर्तालाई १०० प्रतिशतभन्दा बढी रिटर्न दिएको छ । त्यस्तै एक महिनामा यसको रिटर्न १६० प्रतिशतभन्दा बढी भइसकेको छ । जीक्यास क्रिप्टो दुई महिनामा लगानीकर्तालाई असाधारण रिटर्न दिइसकेको छ । दुई महिना अघि यसको मूल्य करिब ५० डलर थियो, अहिले ६७० डलर पार गरेको हो । यसरी हेर्दा मात्र दुई महिनामा यसको रिटर्न १२०० प्रतिशतभन्दा बढी छ ।  हाल क्रिप्टोकरन्सी बजारमा आएको गिरावटले रोकिने नाम लिएको छैन । पछिल्ला २४ घण्टामा धेरै ठूला क्रिप्टोमा २ प्रतिशतसम्म गिरावट आएको छ । यद्यपि बिटकोइनमा केही सुधार देखिएको छ । कोइनमार्केटक्यापका अनुसार २४ घण्टामा बिटकोइन ०.७७ प्रतिशत बढेको छ । त्यस्तै, इथेरियम १.२० प्रतिशत गिरेको छ । यीबाहेक रिपल करिब १ प्रतिशत र बाइनान्स करिब २ प्रतिशत घटिसकेका छन् । सोलानामा भने २ प्रतिशतभन्दा बढी वृद्धि देखिएको छ । क्रिप्टो करेन्सीमा किन गिरावट ? बिटकोइन, इथेरियमलगायत प्रमुख डिजिटल मुद्रामा ठूलो गिरावट आउँदा बजार मूल्य अरबौं डलरले खुम्चिएको छ । बजार विश्लेषकहरू अमेरिकी फेडरल रिजर्भले निकट भविष्यमा ब्याजदर घटाउने सम्भावना न्यून देखिएको हुँदा जोखिमयुक्त सम्पत्तिमा लगानीकर्ता पछाडि हट्न थालेको बताउँछन् ।  यससँगै बजारमा ठूलो मात्रामा लिइएका उधारो पोजिसन (लेभरेज ट्रेड) मूल्य घटेपछि जबरजस्ती बन्द (लिक्विडेसन) हुन थालेका छन् ।  लेभरेज ट्रेड भनेको सानो पूँजी प्रयोग गरेर धेरै ठूलो रकमजस्तै प्रभाव पार्नेगरी गरिएको ट्रेड हो । लेभरेजले ट्रेडरलाई ब्रोकर वा एक्सचेन्जबाट धितो पूँजी लिएर आफ्नो वास्तविक लगानीभन्दा धेरै गुणा ठूलो पोजिशन लिन अनुमति दिन्छ । उदाहरणका लागि यदि तपाईंले १०० डलर लगानी गर्नुभयो र दशौं गुणा लेभरेज प्रयोग गर्नुभयो भने तपाईंले १०० को नभई १ हजार डलर बराबरको ट्रेड गर्न सक्नुहुन्छ । ट्रेड एक्सचेन्ज स्रोतहरूका अनुसार एकै दिनमा लाखौं डलरका पोजिसनहरू लिक्विडेट भएका छन् । विश्लेषकहरूका अनुसार पछिल्लो महिना देखिएको मूल्यवृद्धिबाट धेरै लगानीकर्ताले नाफा सुरक्षित गर्न बिक्री बढाएपछि बजारको उत्साह पनि कमजोर भएको छ । यसले मनोवैज्ञानिक असर घटाउँदै प्यानिक सेलिङ (सोच, विचारबिना, मूल्य घट्दै जाँदा पनि तुरुन्तै आफ्नो सम्पत्ति बेच्ने) को वातावरण बनाएको छ । प्राविधिक कारणले पनि बजार झनै कमजोर बनेको बताइन्छ । बिटक्वाइनले महत्त्वपूर्ण समर्थनस्तर (सपोर्ट लेभल) भत्काएपछि स्वचालित बिक्री अर्डरहरू सक्रिय भएर अर्को श्रृंखलाबद्ध गिरावट सुरु भएको हो । बजारमा तरलता (लिक्विडिटी) कमी देखिनाले ठूला विक्रेताहरूको कारोबारले समेत मूल्य माथि टिक्न नदिएको विश्लेषण छ । इन्डोप्यासिफिक क्षेत्रमा प्रभाव बढाउने दौडमा रूस, भारतसँग समुद्री व्यापार बढाउन पहल सुन भाडामा दिएर लाखौं कमाउँदै धनी

काठमाडौं । रूस धेरै व्यापारिक क्षेत्रमा भारतसँग नजिकिन निरन्तर प्रयास गरिरहेको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरूले जनाएका छन् । पहिला रूसले भारतलाई सस्तो कच्चा तेल बेच्यो । त्यसपछि उसले भारतलाई एलएनजी आपूर्ति बढाउन चाहेको बतायो । अब कुरा बन्दरगाहसम्म आइपुगेको छ । रूसले भारतको जहाज निर्माण तथा पोर्ट पूर्वाधार क्षेत्रमा पहल गर्ने प्रस्ताव गरेको छ । रूसले भारतलाई जहाज निर्माण क्षेत्रमा धेरै नयाँ प्रस्तावहरू दिएको छ । रूस भारतका लागि माछा मार्ने जहाज, यात्रु जहाज र सहायक जहाजहरूको विद्यमान डिजाइन दिनसक्छ वा नयाँ डिजाइन पनि तयार गर्न सक्छ । यो सबै इन्डोप्यासिफिक क्षेत्रमा समुद्री साझेदारी बढाउने प्रयासको हिस्सा हो ।  इन्डो–प्यासिफिक क्षेत्रमा हिन्द महासागर पनि समावेश छ । रूसको यस कदमले भारत–अमेरिका व्यापारिक सम्बन्धमा केही दूरी पैदा हुन सक्छ किनकि अमेरिका भारत–रूसबीच व्यापारिक सम्बन्ध झन् गाढा भएको चाहँदैन । हालै रूसका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनका प्रमुख सल्लाहकार तथा पूर्व राष्ट्रिय सुरक्षा सल्लाहकार निकोलाइृ पेट्रुशेव भारत आएका थिए । उनले भारतीय जहाजमन्त्री सर्वानन्द सोनोवालसँग भेट गरे । उक्त भेटमा दुवै देशबीच जहाज निर्माण, बन्दरगाह पूर्वाधार र समुद्री लजिस्टिक्समा सहकार्यका सम्भावनाहरूबारे छलफल भएको थियो । यस बैठकमा चालक दललाई तालिम दिने र गहिरो समुद्रमा अनुसन्धान गर्ने विषयमा पनि विशेष छलफल भएको थियो । पेट्रुशेवले सोनोवाललाई भने, ‘हामी भारतलाई जहाज निर्माण क्षेत्रमा रोचक प्रस्ताव दिन सक्छौं । यसमा माछा मार्ने जहाज, यात्रु जहाज र सहायक जहाजहरूको विद्यमान डिजाइन उपलब्ध गराउने वा नयाँ डिजाइन तयार गर्ने समावेश छ ।’ उनले रूससँग विशेष प्रकारका जहाज जस्तै हिमाली क्षेत्रमा चल्ने आइसब्रेकर जहाज—बनाउने ठूलो अनुभव रहेको पनि बताएा थिए । उनले भने कि हरित जहाज निर्माण क्षेत्रमा पनि सहकार्यका अवसर छन्, जुन हाल भारतका लागि समुद्री क्षेत्रको ठूलो प्राथमिकता हो । रूसले यसअघि पनि भारतलाई यस्तै प्रस्ताव गरिसकेको छ । केही समयअघि रूसले भारतलाई एलएनजी आपूर्ति बढाउन सक्ने बताएको थियो । रूसका ऊर्जामन्त्री सर्गेई त्सिभिलेभले भनेका थिए कि भारत ऊर्जा मिश्रणमा ग्यासको हिस्सा १५ प्रतिशत पुर्‍याउन चाहन्छ र रूस वर्तमान तथा आगामी परियोजनाबाट एलएनजी उपलब्ध गराउन तयार छ । त्यसैगरी, रूस भारतलाई सस्तो कच्चा तेल पनि दिँदै आएको थियो । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले रूसका दुई तेल कम्पनीमा प्रतिबन्ध लगाएपछि भारतमा कच्चा तेलको आपूर्ति निकै घटेको छ । यदि रूस भारतसँग व्यापारिक सम्बन्ध बढाउँदै लैजान्छ भने यसले अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्प असन्तुष्ट हुन सक्छन् । रूस–युक्रेन युद्धबारे ट्रम्प लगातार पुटिनमाथि निशाना साँध्दै आएका छन् । ट्रम्पले रूसलाई आर्थिक रूपमा सहयोग गर्ने राष्ट्रहरूमा उच्च ट्यारिफ लगाइने चेतावनी दिँदै आएका छन् ।  सुन भाडामा दिएर लाखौं कमाउँदै धनी पुरानो धन, नयाँ सोच : भारतका मिलेनियल र जेन–जेड उत्तराधिकारीको स्टार्टअपतर्फ झुकाव बाल्यकालको संघर्षबाट विश्वप्रसिद्ध परफ्यूम उद्यमी बनेकी जो मेलोनको यात्रा